Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

IV Ca 430/17 - postanowienie z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Płocku z 2017-08-16

Sygn. akt IV Ca 430/17

POSTANOWIENIE

Dnia 16 sierpnia 2017 r.

Sąd Okręgowy w Płocku IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Szeromska (spr.)

Sędziowie: SSO Renata Wanecka

SSO Małgorzata Michalska

Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Bałdyga

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 sierpnia 2017 r.

sprawy z wniosku W. D.

z udziałem (...) S.A. w L.

o ustanowienie służebności przesyłu

i z wniosku (...) S.A. w L.

z udziałem W. D.

o zasiedzenie służebności

na skutek apelacji W. D.

od postanowienia Sądu Rejonowego w Żyrardowie z 5 maja 2017 r.

sygn.. akt I Ns 479/11

p o s t a n a w i a:

1.  zmienić zaskarżone postanowienie w punktach 3, 4 i 5 i wydatkami w sprawie obciążyć (...) S.A. w L., pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu;

2.  w pozostałej części oddalić apelację;

3.  pozostawić wnioskodawczynię i uczestnika przy poniesionych kosztach postępowania za II instancję.

Sygn. akt IV Ca 430/17

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Żyrardowie postanowieniem z 5 maja 2017 r. oddalił wniosek W. D. o ustanowienie służebności przesyłu i stwierdził, że uczestnik (...) S.A. z siedzibą w L. nabyła z dniem 29 sierpnia 2003 r. przez zasiedzenie służebność gruntową o treści odpowiadającej służebności przesyłu, obciążającą nieruchomość położoną w Ż., przy ul. (...), oznaczoną w ewidencji gruntów jako działka nr (...), o powierzchni 0,914 ha, dla której Sąd Rejonowy w Żyrardowie prowadzi księgę wieczystą nr (...), polegającą na korzystaniu, eksploatacji, dokonywaniu kontroli, przeglądów konserwacji, modernizacji, remontów, usuwania awarii lub wymianie urządzeń w zakresie niezbędnym do zapewnienia prawidłowego i niezakłóconego działania urządzeń energetycznych posadowionych na tej nieruchomości, stanowiącej odcinek linii dwutorowej o napięciu 110kV, składającej się z przewodów elektrycznych oraz słupa, wraz z prawem dostępu do tych urządzeń, przebieg tej służebności został przedstawiony na mapie sporządzonej przez biegłego geodetę.

Istotne ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy i stanowiące podstawę rozstrzygnięcia były następujące:

W. D. jest właścicielką nieruchomości położonej w Ż., przy ul. (...), stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...), o powierzchni 0,9141 ha, dla której Sąd Rejonowy w Żyrardowie prowadzi księgę wieczystą nr (...).

Przez nieruchomość wnioskodawczyni przebiega linia energetyczna napowietrzna dwutorowa wysokiego napięcia o wartości 110 kV Ż.- Ż. B.. Linia została posadowiona na słupach kratowych ON 150+10 należących do serii słupów OS 24 z przewodami roboczymi (...)-6 120 mm 2 oraz odgromowymi (...)-1,7 50 mm 2. Na działce wnioskodawczyni znajduje się fragment słupa nr 206, a ponad nią skośnie przebiegają przewody elektryczne. Wymieniona linia, stanowiąca wcięcie linii S.- Ż., została wybudowana przez przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...) na podstawie decyzji nr (...) z dnia 27 września 1971r. Prezydium Rady Narodowej w W., wydanej w trybie art.30 ustawy z dnia 31 stycznia 1951r. o planowaniu przestrzennym (Dz. U. nr 7 poz. 47), art. 30 i 32 ustawy z dnia 31 stycznia (...). prawo budowlane (Dz. U. nr 7 poz. 46), zarządzenia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 28 października 1969r. w sprawie planów realizacyjnych (M.P. nr 48, poz.373). Na mocy wymienionej decyzji Prezydium zatwierdziło plan realizacyjny przebiegu linii napowietrznej 110 kV Ż.- Ż. B. na obcinku AB oznaczonego kolorem czerwonym następującymi warunkami: uwzględnienia możliwości zabudowy działek na terenach objętych wyznaczeniem terenów budowlanych, Biuro Studiów i (...) w K. obowiązane jest sprawdzić prawidłowość przebiegu linii 110 kV odnośnie zastosowania właściwych odległości od istniejących obiektów budowlanych i urządzeń, zgodnie z obowiązującymi normami i normatywami. Wymieniona decyzja została wydana na wniosek Zakładu (...). Żaden z właścicieli nieruchomości, przez które miała przebiegać linia nie był uczestnikiem tego postępowania. W dniach 20, 28 i 29 sierpnia 1973r. miały miejsce odbiory linii. Przebieg linii nigdy się nie zmienił, cały czas linia opiera się na tych samych słupach, nie wymieniano przewodów energetycznych. Od czasu posadowienia linia jest nieprzerwanie eksploatowana.

Do obsługi linii polegającej na wykonywaniu bieżących napraw, remontów konserwacji i przeglądów niezbędny jest pas technologiczny o szerokości co najmniej 3,35 m w każdą stronę, licząc od skrajnych przewodów. Szerokość pasa technologicznego wraz samą linią to 18 metrów. (...) spółka akcyjna z siedzibą w L. jest następcą prawnym przedsiębiorstwa państwowego. Zarządzeniem nr 16 Naczelnego Dyrektora Zjednoczenia (...) z dnia 12 sierpnia 1975r. w sprawie dostosowania terenowej organizacji energetyki do podziału administracyjnego państwa nastąpiły zmiany w strukturze organizacyjnej Zakładu (...). Zakład (...) w Ł. objął swoim zasięgiem obszary województw (...), (...) i (...). Zakład (...) objął swoim zasięgiem obszar województwa stołecznego (...) oraz (...) i (...). W związku z powyższymi zmianami nastąpiło przekazanie odpowiednich składników majątkowych poszczególnym zakładom energetycznym. Z dniem 16 stycznia 1989r. na mocy zarządzenia Ministra Przemysłu nr 14/ORG/89 z dniem 1 stycznia 1989r. zostało utworzone przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...) w Ł.. Przedsiębiorstwo to powstało w wyniku podziału przedsiębiorstwa (...) w W. na bazie zakładu Zakład (...) w Ł.. Następnie z dniem 12 lipca 1993r. przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...) w Ł. zostało skomercjalizowane i przekształcone w spółkę akcyjną. W 2008r. spółka zmieniła nazwę na (...). Z dniem 31 sierpnia 2010r. nastąpiło połączenie przez przejęcie majątku (...) spółki akcyjnej ze spółką przejmującą - (...) spółką akcyjną z siedzibą w L.. Na mocy decyzji Wojewody (...) nr (...) z dnia 15 lutego 2000r. poprzednik prawny pozwanego – Przedsiębiorstwo Państwowe Zakład (...) którego następcą prawnym został Zakład (...) spółka akcyjna w Ł. uzyskał stwierdzenie nabycia z mocy prawa z dniem 5 grudnia 1990r. prawa użytkowania wieczystego gruntu zabudowanego stanowiącego własność Skarbu Państwa położonego w Ż. przy ul. (...), o pow. 17.592m 2; gdzie znajduje się siedziba jednostki organizacyjnej pozwanego. Decyzja stała się ostateczna z dniem 14 czerwca 2000r. Pismem z dnia 8 lipca 2010r. wnioskodawczyni wezwała (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do podjęcia rozmów celem ustanowienia służebności przesyłu oraz zapłaty na swoją rzecz kwoty 250.000 zł tytułem wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu. Pismem z dnia 28 lipca 2010r. poprzednik prawny uczestnika (...) spółka akcyjna poinformował wnioskodawczynię, że uregulowanie stanu prawnego nieruchomości będącej jej własnością może zostać wykonane w drodze ustanowienia służebności przesyłu za wynagrodzeniem określonym przez rzeczoznawcę majątkowego. W tym celu uczestnik zadeklarował powołanie rzeczoznawcy majątkowego. Ostatecznie uczestnik zaproponował wnioskodawczyni kwotę 10.000 zł za ustanowienie służebności przesyłu.

Sąd Rejonowy stwierdził, że wniosek o ustanowienie służebności nie podlegał uwzględnieniu, ponieważ skutecznym okazało się żądanie stwierdzenia zasiedzenia służebności tego prawa. Stan faktyczny rozpoznawanej sprawy nie daje podstaw do stwierdzenia, że uczestnik postępowania legitymuje się jakimkolwiek tytułem prawnym do korzystania z gruntu wnioskodawczyni; uzyskał on to władztwo całkowicie samowolnie, tj. nie zawierając odpowiedniej umowy z właścicielem, ani nie uzyskując odpowiedniej decyzji administracyjnej na podstawie właściwych przepisów, co przesądza o jego złej wierze. Liczony od 29 sierpnia 1973r. upływ terminu zasiedzenia i przy uwzględnieniu złej wiary następował z dniem 29 sierpnia 2003r. O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art.520 §1 k.p.c. w zw. z art.113 ust.1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, uznając, że strony winny ponieść te koszty w równym stopniu.

Apelację od tego orzeczenia złożyła wnioskodawczyni, zaskarżając postanowienie w całości i zarzucając mu:

1.  sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału wskutek naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy – art. 233 § 1 k.p.c. przez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego, w szczególności pominięcie decyzji z 15 lutego 2000 r. o przekazanie uczestnikowi w użytkowanie fizyczne gruntu wraz z odpłatnym nabyciem prawa własności znajdujących się na niej budynków i urządzeń; a także naruszenie zasad określonych w art. 102 k.p.c.

2.  naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie: art. 176 k.c., art. 292 k.c. w zw. Z art. 172 k.c. i art. 305 1 k.c. a także art. 338 k.c. poprzez przyjęcie, że w celu stwierdzenia zasiedzenia służebności przesyłu do okresu posiadania urządzeń przesyłowych należy doliczyć okres posiadania przedsiębiorstwa, kiedy realizowało ono posiadanie Skarbu Państwa przed 5 grudnia 1990 r. w sytuacji, gdy uczestnik był jedynie dzierżycielem.

Apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego orzeczenia i oddalenie żądania zasiedzenia służebności przesyłu oraz uwzględnienie wniosku o ustanowienie służebności przesyłu z określeniem wysokości wynagrodzenia, zasądzenie na rzecz wnioskodawczyni kosztów postępowania, ewentualnie uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja jest niezasadna, a jej zarzuty chybione.

Nie ulega wątpliwości, że ustanowienie służebności przesyłu jest możliwe tylko wtedy, gdy przedsiębiorca posiadający urządzenia, o których stanowi art. 49 § 1 k.c. nie ma tytułu prawnego do korzystania z cudzej nieruchomości. Niewątpliwie tytułem takim jest zasiedzenie służebności odpowiadającej treści służebności przesyłu. W rozpoznawanej sprawie wniosek o ustanowienie służebności przesyłu został oddalony wobec skutecznego podniesienia zarzutu zasiedzenia tejże służebności.

Sformułowany w apelacji zarzut sprzeczności istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego odnosi się do braku – w ocenie apelującej – precyzyjnych ustaleń, czy doszło do przeniesienia posiadania służebności gruntowej pomiędzy poprzednikami uczestnika. Sąd Rejonowy na stronie 3 uzasadnienia dokładnie wskazał jak przedstawiały się kolejno następstwa prawne przekształceń poprzedników prawnych uczestnika, ustalił również to następstwo na mocy decyzji z 15 lutego 2000 r. Ustalenia te Sąd Okręgowy akceptuje i uznaje za własne. Jednocześnie Sąd I instancji szczegółowo odniósł się w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia do kwestii przeniesienia posiadania służebności o treści odpowiadającej służebności przesyłu. Sąd Rejonowy powołał się przy tym na domniemanie faktyczne, które stosownie do art. 231 k.p.c. może stanowić podstawę ustalenia faktów, swoje stanowisko należycie uzasadnił, na poparcie swego stanowiska wskazał na stosowne orzecznictwo Sądu Najwyższego. Sąd Okręgowy również nie widzi żadnych przeszkód do zastosowania w rozpoznawanej sprawie domniemań faktycznych przewidzianych w powołanym przepisie. Posiadanie jest stanem faktycznym, zatem jego przeniesienie także polega na czynnościach faktycznych. Posiadaczem służebności jest ten, kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności i o tym jego charakterze przesądza sam fakt posiadania. W przypadku posiadania służebności przesyłowej, wydanie rzeczy polega na przejęciu przedsiębiorstwa przesyłowego, którego użyteczność jest zwiększana przez korzystanie z cudzej nieruchomości. Zmiana posiadacza służebności nastąpiła niejako automatycznie, płynnie, poprzez fakty dokonane, zaś fakt eksploatowania sieci przesyłowej w sposób nieprzerwany i niezakłócony najpierw przez Skarb Państwa, a później przez poprzednika prawnego uczestnika i następnie przez uczestnika nie był kwestionowany.

Sąd Okręgowy w całości aprobuje ocenę prawną dokonaną w tym zakresie przez Sąd I instancji, bez potrzeby przytaczania w tym miejscu tej samej argumentacji. Zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. sformułowany w punkcie 1 apelacji jest zatem chybiony.

Sformułowany w punkcie 2 apelacji zarzut naruszenia prawa materialnego także nie może odnieść skutku. Oczywistym jest, że to Skarb Państwa w okresie do 1 lutego 1989 r. był posiadaczem urządzeń przesyłowych, zatem na jego rzecz biegło zasiedzenie służebności gruntowej, okres zasiedzenia jednak nie upłynął przed wskazaną powyżej datą, zatem okres tego posiadania może być doliczony – zgodnie z art. 176 §1 k.c. w zw. z art. 292 k.c. – przez jego następcę prawnego do okresu wymaganego do nabycia przez zasiedzenie służebności. Rozważania prawne poczynione w tym zakresie przez Sąd Rejonowy są niewadliwe i należy je zaaprobować.

Za trafny należało natomiast uznać zarzut dotyczący obciążenia wnioskodawczyni wydatkami. Wnioskodawczyni jest właścicielką nieruchomości obciążonej służebnością, nie otrzymała z tego tytułu wynagrodzenia. Uregulowanie kwestii służebności leżało w interesie uczestnika, który w dodatku korzysta z niej nieodpłatnie. Nieuzasadnione jest zatem obciążanie wnioskodawczyni jakimikolwiek wydatkami z tego tytułu, w tym zakresie orzeczenie należało zmienić, stosując art. 520 § 2 k.p.c.

W pozostałej części apelację jako niezasadną należało oddalić na podstawie art. 385 k.p.c.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Anna Bałdyga
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Płocku
Osoba, która wytworzyła informację:  Małgorzata Szeromska,  Renata Wanecka ,  Małgorzata Michalska
Data wytworzenia informacji: