Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Płocku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 września 2016 roku

Sąd Okręgowy w Płocku VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Hanna Parzybut-Dan

Protokolant: st. sekr. sądowy Justyna Zalewska

po rozpoznaniu w dniu 1 września 2016 roku w Płocku

sprawy J. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych III Oddziałowi w W.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania J. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych III Oddziału w W.

z dnia 20 kwietnia 2016 roku, znak: (...)

oddala odwołanie.

SSO Hanna Parzybut-Dan

UZASADNIENIE

J. P. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych III Oddziału w W. z dnia 20 kwietnia 2016 r., którą organ rentowy odmówił mu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

W odwołaniu wniósł o zaliczenie pracy w warunkach szczególnych w Zakładach (...) oraz Zakładach (...) S.A. w okresie od 20 lipca 1976 r. do 14 lipca 1997 r. na stanowisku ślusarza remontowego, mechanika urządzeń cieplno-mechanicznych oraz konserwatora urządzeń cieplnych.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, podnosząc, że nie uwzględnił okresu pracy w szczególnych warunkach:

l. od 20.07.1976r. do 30.01.1978r., od 11.02.1980r. do 30.09.1986r. oraz od 30.06.1987r. do 15.09.1993r. w Zakładzie (...) 1905r. (...) w Ż. ponieważ w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze z dnia 14.07.1997r. nie wykazano charakteru pracy ściśle zgodnie z wykazem, działem i poz. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. Nr 8, poz. 43 z 1983r. ze zm. ) Ponadto w odniesieniu do stanowiska pracy nie powołano zarządzenia resortowego lub uchwały. Ponadto w powyższym dokumencie wykazano okres zatrudnienia od 20.07.1976r. do 15.09.1993r., natomiast w dwóch świadectwach pracy z dnia 17.05.1996r. wystawionych przez Zakłady (...) wykazano, iż ubezpieczony pracował w okresach od 20.07.1976r. do 30.09.1986r. oraz od 01.10.1986r. do 30.06.1987r.

2. od 16.09.1993r. do 30.04.1995r. oraz od 01.05.1995r. do 14.07.1997r. w Zakładach (...) S.A., ponieważ w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze z dnia 14.07.1997r. nie wykazano charakteru pracy ściśle zgodnie z wykazem, działem i poz. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. P. złożył w dniu 4 kwietnia 2016 r. wniosek o emeryturę. Ubezpieczony ukończył w dniu (...) 60 lat, nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Na dzień 1 stycznia 1999 r. udowodnił 25-letni okres składkowy i nieskładkowy.

Odwołujący w okresie od 20 lipca 1976 r. do 29 stycznia 1978 r. i od 11 lutego1980 r. do 30 września 1986 r. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w Zakładach (...) 1905r. (...) w Ż. na stanowisku ślusarza remontowego i mechanika urządzeń cieplno-mechanicznych.

( dowód: świadectwo pracy k. 7 akt ZUS świadectwo pracy w warunkach szczególnych - k. 9 akt ZUS ).

Od 20 lipca 1976 r. do 30 lipca 1977 r. wnioskodawca został zatrudniony na staż wstępny w Wydziale Przędzalni (...) ( umowa o pracę k. 22 a.s.). Wykonywał pracę na terenie Przędzalni i Tkalni oraz elektrociepłowni (...). Pracował przy remoncie i konserwacji silników elektrycznych. Od dnia 26 września 1977 r. został przeniesiony do Oddziału Elektrycznego na stanowisko ślusarza – mechanika. Nadal do zakresu obowiązków wnioskodawcy należały naprawy silników elektrycznych urządzeń zakładowych ( angaż z dnia 26.09.1977 r. k. 27, zeznania wnioskodawcy – nagranie od 00:11:00 do 00:12:11, 00:32;23 do 00:36:42 - k. 78 ).

W okresie od 30 stycznia 1978 r. do 16 stycznia 1980 r. odbywał zasadniczą służbę wojskową ( kopia książeczki wojskowej k. 6-8 akt kapitału początkowego ). Po wojsku został ponownie zatrudniony na dotychczasowym stanowisku ślusarza remontowego w warsztacie elektrycznym ( dowód: umowa o pracę k. 32 ). W marcu 1981 r. odwołujący został przeniesiony do Wydziału Elektrociepłowni na stanowisko mechanika urządzeń cieplno-mechanicznych. W Elektrociepłowni znajdowały się kotły parowe na potrzeby zakładu oraz turbina wytwarzająca energię elektryczną zasilającą zakład, inne zakłady oraz osiedla na terenie miasta. Do zakresu obowiązków wnioskodawcy należało wykonywanie prac remontowych przy urządzeniach elektrycznych, urządzeń kotłowych: silników elektrycznych, pomp, turbin, przekładni, części elementów kotła. Prace remontowe wykonywał w warsztacie na terenie Elektrociepłowni. Następnie montował naprawione części. ( k. 36 akt, zeznania wnioskodawcy adnotacje od 00:03:23 do 00:13:13, zeznania świadka W. D. – adnotacje od 00:16:43 do 00:23:13 k. 77 ).

W okresie od 1 października 1986 r. do 30 czerwca 1987 r. pracował w Zakładach (...) w Likwidacji w Ż., w wymiarze ¾ etatu ( dowód: świadectwo pracy k. 8 akt ZUS ).

Następnie wnioskodawca od 1 lipca 1987 r. do 18 września 1993 r. pracował w Zakładach (...) S.A. w pełnym wymiarze czasu pracy jako mechanik urządzeń przemysłowych i mechanik urządzeń cieplno-mechanicznych ( dowód: świadectwo pracy- k. 6 plik I tom V ).

Odwołujący od 19 września 1993 r. do 14 lipca 1997 r. pracował w Zakładach (...) S.A. na stanowisku mechanika urządzeń cieplno-mechanicznych. Praca polegała na remontach, konserwacji pomp, silników napędowych, transporterów żużlowych, pokładów rusztów. Od 15 lipca 1997 r. do 31 stycznia 2000 r. pracował w (...) S.A. w Ż. na stanowisku zaopatrzeniowca i inspektora do spraw bhp

( dowód: świadectwo pracy k. 9 akt ZUS, zaświadczenie k. 21 plik I tom V akt rentowych, świadectwo pracy w warunkach szczególnych k.10 akt ZUS, zeznania świadka W. D. – adnotacje od 00:16:43 do 00:23:13 k. 77).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach ZUS, dokumentów z akt osobowych, zeznań wnioskodawcy oraz świadka W. D. – adnotacje od 00:16:43 do 00:23:13 k. 77.

Spór w sprawie dotyczył charakteru pracy wnioskodawcy wykonywanej w Zakładach (...) 1905r. (...) w Ż. na stanowisku ślusarza remontowego i mechanika urządzeń cieplno-mechanicznych od 20 lipca 1976 r. do 29 stycznia 1978 r. i od 11 lutego1980 r. do 30 września 1986 r. z przerwą na odbywanie zasadniczej służby wojskowej, w Zakładach (...) S.A. od 1 lipca 1987 r. do 18 września 1993 r., od 19 września 1993 r. do 14 lipca 1997 r.

Postępowanie dowodowe przeprowadzone przez Sąd na podstawie dokumentów z akt osobowych, zeznań wnioskodawcy i świadka W. D. wykazało, że odwołujący od 20 lipca 1976 r. do 29 stycznia 1978 r. i od 11 lutego1980 r. do marca 1981 r. pracował przy naprawach i konserwacji urządzeń elektrycznych. Część pracy wykonywał na Wydziałach Przędzalni i Tkalni, część w elektrociepłowni (...). Natomiast po wojsku przez pół roku pracował w wydziale elektrycznym i od marca 1981 r. został przeniesiony do elektrociepłowni na stanowisko mechanika urządzeń cieplno-mechanicznych. Naprawiał kotły parowe, urządzenia elektryczne w kotłach oraz turbiny, transportery żużlowe, pokłady rusztów. W ocenie Sądu zeznania wnioskodawcy i świadka są wiarygodne, spójne z powstałym materiałem dowodowym z dokumentacji osobowej. Pracodawca wystawił wnioskodawcy świadectwa pracy w warunkach szczególnych na stanowiskach ślusarza remontowego oraz mechanika urządzeń cieplno-mechanicznych, umieszczając je w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r., w wykazie A, dział II „w Energetyce” tj. prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych w zw. z działem XIV poz. 25 „bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie”. W ocenie Sądu wnioskodawca od 20 lipca 1976 r. do 29 stycznia 1978 r. i od 11 lutego1980 r. do 30 września 1986 r. wykonywał bieżącą konserwację agregatów i urządzeń na wydziałach produkcyjnych przy obróbce surowców włókienniczych i ich przędzeniu zgodnie z działem VII poz. 1 cyt. rozporządzenia ale pracy tej nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Część prac wykonywał w warsztacie a nie tylko przy maszynach na oddziałach bezpośrednio zajmujących się tkaniem i przędzeniem. W Zakładach (...) S.A. w okresie zatrudnienia od 1 lipca 1987 r. do 18 września 1993 r., od 19 września 1993 r. do 14 lipca 1997 r. wnioskodawca pracował przy naprawie urządzeń elektrycznych kotłów parowych i turbiny w elektrociepłowni, nie były to jednak prace w branży energetycznej ale w przemyśle lekkim. Zatem nie można zakwalifikować ich do działu energetycznego. Praca na stanowisku mechanika urządzeń cieplno-mechanicznych nie była związana z pracami przy obróbce surowców włókienniczych i ich przędzeniu ani też przy naprawie i konserwacji urządzeń bezpośrednio na oddziałach będących w ruchu.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

Możliwość uzyskania emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze przewiduje art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 887). Szczegółowe warunki, na jakich można otrzymać to świadczenie, zawarte są w rozporządzeniu z dnia 7 lutego 1983 r. Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Przepisy ustawy emerytalnej za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uznają pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia, o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne i otoczenia. Rozporządzenie zaś zawiera w formie załączników dwa wykazy rodzajów prac w szczególnych warunkach: wykaz A i B. W pierwszym z nich umieszczono prace m.in. w górnictwie, w energetyce, w hutnictwie i przemyśle metalowym, w chemii, w budownictwie i przemyśle materiałów budowlanych, w transporcie i łączności, w rolnictwie i przemyśle rolno-spożywczym.

Zgodnie z art. 184 ustawy emerytalnej prawo do emerytury mężczyźnie urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32 ust. 4 w zw. z § 4 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, tj. 60 lat, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy, tj. 1 stycznia 1999 r. osiągnął: co najmniej 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, oraz okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach, tj. 25 lat.

Powyższa emerytura przysługuje pod warunkiem nie przystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego lub przekazania środków z OFE na dochody budżetu państwa.

W świetle § 2 ust. 2 ww. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. zakład pracy wydaje zaświadczenie o zatrudnieniu w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji.

Przy ustalaniu długości wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze uwzględnia się tylko te okresy, wskazane w świadectwie pracy, w których praca ta była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Natomiast w sądowym postępowaniu odwoławczym możliwe jest ustalenie tych okresów także w oparciu o inne dowody (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 21 września 1984 r., III UZP 48/84, LEX nr 14630).

Emerytura z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach przysługuje w związku z wykonywaniem konkretnego zatrudnienia na stanowiskach ujętych w odpowiednich działach wykazu A, stanowiącego załącznik do rozporządzenia RM z dnia 7 lutego 1983 r. Osoba taka, wykonująca pracę w szczególnych warunkach wymienioną w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli osiągnęła wiek 60 lat (dla mężczyzn), oraz ma wymagany okres zatrudnienia (25 lat), w tym 15 lat w szczególnych warunkach. Dla oceny, czy pracownik wykonywał pracę w szczególnych warunkach nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie), w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 czerwca 2010 r., II UK 21/10, LEX nr 619638; wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 16 lutego 2012 r., III AUa 1797/11, LEX nr 1130404).

W rozpatrywanej sprawie dla oceny pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych trzeba odwołać się do bieżącego orzecznictwa Sądu Najwyższego i sądów powszechnych. Przyporządkowanie w przywołanym wykazie danego rodzaju pracy do określonej branży ma istotne znaczenie dla jej kwalifikacji jako pracy w warunkach szczególnych (stanowiskowo-branżowy charakter wykazu), jednakże chodzi tu o narażenie procesami technologicznymi stanowiska pracy na czynniki szkodliwe, wynikające ze specyfiki danego działu przemysłu. Bowiem w sytuacji gdy stopień uciążliwości nie wykazuje żadnych różnic w zależności od branży, to brak jest podstaw do negowania kwalifikacji pracy, jako pracy w warunkach szczególnych tylko dlatego, że w załączniku do rozporządzenia praca ta przyporządkowana została do innego działu przemysłu. Oznacza to, że zasadą jest przyporządkowanie określonego pracodawcy do danej branży przemysłu, gdyż uciążliwość i szkodliwość dla zdrowia wynika właśnie z owej branżowej specyfiki. Odmówić trzeba wówczas waloru pracy w szczególnych warunkach pracy na podobnym stanowisku wykonywanej w innym dziale przemysłu lub gospodarki (tak Sąd Najwyższy również wyroku z dnia 26 marca 2014 r., II UK 368/13, LEX nr 1458633). Nie jest to jednak reguła bezwzględna, ponieważ dopuszcza się możliwość uznania pracy za wykonywaną w szczególnych warunkach także w sytuacji, gdy zakład zatrudniający ubezpieczonego nie należy do określonej branży - według nomenklatury przyjętej w rozporządzeniu, ale wykonuje zadania całkowicie odpowiadające branżowej specyfice (zob. także wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 25 marca 2014 r., I UK 337/13, LEX nr 1458817, z dnia 6 lutego 2014 r., I UK 314/13, OSNP 2015 Nr 5, poz. 66, Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 27 stycznia 2016 r. ,III AUa 900/15,LEXnr 2008341).

Zauważyć trzeba, że pracodawca wystawiając wnioskodawcy świadectwa pracy w warunkach szczególnych za sporne okresy niezasadnie zakwalifikował je do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r., w wykazie A, dział II „ w Energetyce ” tj. prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych i cieplnych w zw. z działem XIV poz. 25 „bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie”.. Odwołujący nie pracował w branży energetycznej ale w przedsiębiorstwach zaliczanych do przemysłu lekkiego zgodnie z działem VII poz. 1 „ obróbka surowców włókienniczych i ich przędzenie”. Zatem prace wykonywane przy naprawach silników elektrycznych i urządzeń elektrycznych w elektrociepłowni nie są zaliczane do prac w branży energetycznej ani też do prac przy konserwacji agregatów i urządzeń na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie a więc prace przy obróbce surowców włókienniczych i ich przędzeniu.

Wobec powyższego na podstawie art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c. Sąd odwołanie oddalił.

SSO Hanna Parzybut-Dan