I C 2328/12 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Płocku z 2015-02-18
Sygn. akt I C 2328/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 18 lutego 2015 r.
Sąd Okręgowy w Płocku Wydział I Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Małgorzata Tetkowska
Protokolant: sekretarz sądowy Izabela Seklecka
po rozpoznaniu w dniu 04 lutego 2015 r. w Płocku
na rozprawie
sprawy z powództwa J. B.
przeciwko K. S.
o ochronę dóbr osobistych
1. powództwo oddala;
2. zasądza od powoda J. B. na rzecz pozwanego K. S. kwotę 377zł (trzysta siedemdziesiąt siedem złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego.
sygn. akt I C 2328/12
UZASADNIENIE
W dniu 16 listopada 2012 roku powód J. B. wystąpił z powództwem o ochronę dóbr osobistych przeciwko K. S., wnosząc o:
- nakazanie pozwanemu K. S.złożenia w terminie 14 dni od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, na jego koszt, oświadczenia wydrukowanego czcionką A., rozmiar czcionki 12, kolo czcionki czarny, interlinia 1,5 wiersza, podpisanego przez pozwanego o treści: „Ja, niżej podpisany K. S.– prezes spółki (...) S.A.i przedsiębiorca zrzeszony w Izbie Gospodarczej Regionu P.niniejszym oświadczam, iż wszelkie zarzuty i insynuacje wobec Pana J. B.zawarte w piśmie z dnia 27 kwietnia 2012 r. skierowanym do członków Izby Gospodarczej Regionu P.(I. dz. (...)), jak również w dalszej korespondencji, a w szczególności dotyczące nierzetelnego, nieuczciwego, nietransparentnego i niezgodnego z prawem oraz etyką biznesu działania Pana J. B.są nieprawdziwe i stanowią naruszenie dóbr osobistych Pana J. B.. Niniejszym przepraszam za dokonane naruszenie dóbr osobistych Pana J. B..”;
- nakazanie pozwanemu K. S. zaniechania w przyszłości dalszego naruszenia dóbr osobistych powoda J. B. poprzez formułowanie w jakiejkolwiek formie twierdzeń, zarzutów, komentarzy bądź insynuacji zawierających (w tym również w formie przypuszczenia) nieprawdziwe i naruszające dobra osobiste powoda J. B. informacje jakoby postępowania powoda J. B. było nierzetelne, nieuczciwe, nietransparentne lub niezgodne z prawem oraz etyką biznesu, a także rozpowszechniania tych informacji, w tym w szczególności wśród członków Izby Gospodarczej Regionu P.;
- zasądzenie od pozwanego K. S. na rzecz Stowarzyszenia (...) – paliatywnego Hospicjum (...) pod wezwaniem Św. U. L., Al. (...) J. P. 37, (...)-(...) P. kwoty 5.000 zł;
- zasądzenie od pozwanego K. S. na rzecz powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu powód podniósł, iż pozwany w swoich pismach i stanowiskach rozpowszechniał informacje dotyczące działań J. B., jako Prezesa Zarządu I., polegające na
- postępowaniu nierzetelnym, nieuczciwym, niezgodnym z zasadami etyki biznesu oraz nietransparentnym;
- kierowaniu się przez powoda w działalności społecznej interesem własnym lub interesem podmiotów zaprzyjaźnionych, nie zaś interesem wspólnej organizacji o charakterze społecznym i w efekcie stwarzania możliwości osiągania korzyści ekonomicznych jedynie przez wybranych członków I. z nim związanych;
- inicjowaniu przez powoda działań dotyczących wybiórczego przekazywania informacji członkom I. w ten sposób, iż najbardziej wartościowe gospodarczo informacje są przekazywane wyłącznie osobom związanym ze środowiskiem (w tym w szczególności w relacjach koleżeńskich) Zarządu I., natomiast pozostali członkowie I. otrzymują informacje pozbawione znaczenia ekonomicznego.
Powód wskazał także, iż poprzez swoją wypowiedź o charakterze sugestywnym i tendencyjnym pozwany insynuował, iż działanie J. B. jest częścią mechanizmu korupcjogennego oraz układowego, sprzyja lokalnym elitom, a nadto jest niezgodne z prawem. Zdaniem powoda, pozwany swym działaniem naruszył w nieuprawniony sposób jego dobra osobiste, takie jak dobre imię, godność, cześć, dobrą sławę, renomę uczciwego i rzetelnego przedsiębiorcy, czy też powszechny szacunek i zaufanie społeczne.
Pozwany K. S. w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jego rzecz zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W uzasadnieniu pozwany podniósł, iż w swoich stanowiskach zawarł krytyczną ocenę działania wyłącznie organówI., nieprawidłowości w jej funkcjonowaniu jako osoby prawnej. Żadne z jego pism nie dotyczyło powoda jako osoby fizycznej, czy też przedsiębiorcy, ani nie zawierało oceny prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, wobec czego sformułowania pozwanego nie mogą stanowić podstawy roszczeń powoda, występującego w sprawie jako osoba fizyczna. Pozwany wskazał także, iż Sąd Koleżeński uznał jego zastrzeżenia za dozwoloną krytykę członka I., jej organów i jej funkcjonowania. Nadto, z ostrożności procesowej pozwany podniósł, iż jego wypowiedzi nie przekraczają dopuszczalnych w dyskusji norm i nie naruszają dobrego imienia Prezesa Zarządu I.jako jej organu, albowiem pełni on funkcję publiczną, wobec czego w sposób dobrowolny i świadomy poddaje się kontroli i różnym reakcjom ze strony środowiska i opinii publicznej.
Sąd ustalił co następuje:
J. B. jest Prezesem Zarządu Izby Gospodarczej Regionu P. od 2004 r. K. S. jest Prezesem Zarządu firmy (...) S.A. i przedsiębiorcą zrzeszonym w Izbie Gospodarczej Regionu P. / bezsporne /.
Pozwany był jednym z członków założycieli I. i jej pierwszym prezesem/ bezsporne/.
W dniu 28 kwietnia 2011r. odbyło się X Walne Zgromadzenie Izby Gospodarczej Regionu P.. Pozwany był jego uczestnikiem .
W toku obrad członkowie I. : J. M., pozwany, Pan M. i, J. D. (1) zgłosili uwagi co do sposobu działania I. podnosząc brak działań I. poza integracją, mały kontakt członków z organami władzy , brak aktywności I. w zakresie opiniowania ustawy budżetowej miasta, wieloletniego planu inwestycyjnego miasta, problemów z transmisją danych, braku komunikatów na stronie internetowej I., występowaniu trudności w dotarciu do władz miasta.
Dowód: protokół k. 247-253.
W dniu 26 kwietnia 2012r. odbyło się XI Walne Zgromadzenie Izby Gospodarczej Regionu P.. Pozwany był jego uczestnikiem . W czasie obrad pozwany zgłosił swoje uwagi m.in. nie ujęcie w sprawozdaniu z działalności za 2011r. w części dotyczącej X Walnego Zgromadzenia , uchwał zgłaszanych przez niego i Panią K. dotyczących lepszej komunikacji, przekazywania informacji oraz zmian w statucie, braku informacji o podjętych działaniach dotyczących zasad dobrych obyczajów kupieckich, braku informacji na stronie I. o liście członków wchodzących w skład Rady Głównej we wskazaniem Przewodniczącego.
Dowód: protokół k. 235- 243
W piśmie do Członków Izby Gospodarczej regionu P. z dnia 27 kwietnia 2012 r., K. S. przedstawił swoje stanowisko i spostrzeżenia z XI Walnego Zgromadzenia. Wskazał, że: „jako szeregowy członek I. jest traktowany instrumentalnie – maszynka do głosowania, a działania I. prowadzone są w sposób nieprzejrzysty, czyli taki, aby zasadnicze korzyści, związane z możliwym dostępem do informacji pozyskiwanych przez Organa Izby, mogły być przekazywane w sposób wybiórczy, skanalizowane w dogodnych dla osiągania korzyści kierunkach np. koleżeńskich, itp. Osoby z poza uprzywilejowanej grupy „karmi się” bałamuctwem i informacjami-ochłapami, nie posiadającymi istotnej wartości”. K. S. zgłosił szereg uwag, takich jak:
- nieprzekazanie członkom I. kompletu materiałów, sprawozdań, które miały być przedmiotem głosowania, w terminie przekazania zawiadomienia o zwołaniu XI Walnego Zgromadzenia;
- pominięciu w Sprawozdaniu Merytorycznym I., wyłożonym w dniu i miejscu spotkania, odniesienia do dwóch Uchwał podjętych w czasie X Walnego Zgromadzenia, tj. Opracowania propozycji zmian w Statucie I. – zgłoszonego przez A. K. i Opracowania przejrzystych zasad komunikacji z członkami I. – zgłoszonego przez K. S.;
- brak informacji o wszystkich Organach statutowych I., w szczególności o Radzie Głównej i jej przewodniczącym, na stronie internetowej I.;
- zadeklarowaniu przez niego przygotowania propozycji zmian w statucie I., nie później niż w terminie do dnia 31 lipca 2012 r.;
- zwrócenie uwagi Przewodniczącemu Rady G., po przedstawieniu przez niego sprawozdania Rady G., że zgodnie z § 40 ust. 1 Statutu I.RadaG.powinna wprowadzić „zasady dobrych obyczajów kupieckich”;
- odniesienie się do incydentu, który wydarzył się w związku z debatą przedwyborczą współorganizowaną przez Izbę, polegającego na zadaniu przez niego pytania w debacie, w sposób niedopuszczalny, tj. skrócony o wątek ekonomiczny;
- podniesienie problemu wywoływania dyskusji zastępczych;
- odniesienie się do możliwości wsparcia I., dla jego firmy w podjęciu współpracy Politechniką (...);
- przywołanie braku przekazania informacji przez Biuro I. wszystkim jej członkom o organizowanych w P. I Targach (...).
K. S. na podstawie wielu lat uczestnictwa w życiu I. i własnych obserwacji ocenił sposób działania Organów Izby jako nieprzejrzysty i stwarzający możliwości a wręcz dający gwarancję realizowania celów przez wybrane i uprzywilejowane osoby, grupki, niezgodnie z zasadami etyki biznesu oraz równości szans dla wszystkich członków I.. Jego zdaniem członkowie i Walne Zgromadzenie zostali potraktowani instrumentalnie, mieli zaakceptować działania Organów Izby. Dostrzegając nieprawidłowości, które trwają od wielu lat, a motorem ich jest osoba Pana Prezesa, uznał za stosowne zająć stanowisko wobec niektórych z tych zjawisk. K. S. wskazał, iż problem uważa za poważny uwzględniając jego doświadczenia w korupcjogennych i układowych sytuacjach dotyczących części lokalnych elit .
Dowód: pismo L.dz.(...)z dnia 27.04.2012 r. – k. 132-133.
W kolejnym piśmie z dnia 7 maja 2012 r. K. S. wskazał na inne spostrzeżenia dotyczące Walnego Zgromadzenia, takie jak:
- zwrócenie przez Prezesa w pierwszych jego słowach uwagi, że byłoby dobrze zakończyć zgromadzenie przed wymienioną przez niego godziną;
- zaproponowanie przez Prezesa osoby Przewodniczącego RadyG.do protokołowania zgromadzenia;
- zmiana podejścia do głosowania nad sprawozdaniami Organów Izby;
- niemożliwej rzeczowej dyskusji nad sprawozdaniem merytorycznym, które zostało wyłożone na stół bezpośrednio przed zgromadzeniem o objętości 27 stron.
Jednocześnie K. S. poinformował, że zapoznał się ze statutem i naniósł wstępne poprawki, a zadeklarowaną na XI Walnym Zgromadzeniu pracę wykona znacznie szybciej .
Dowód: pismo L.dz.(...)z dnia 07.05.2012 r. – k. 134.
Uchwałą nr 1/2012 z dnia 14 maja 2012 r. Rada G.Izby Gospodarczej Regionu P., w związku z odmiennymi opiniami członków Rady G. na temat zarzutów zawartych w pismach nr (...)z dnia 27 kwietnia 2012 r. i nr (...)z dnia 7 maja 2012 r. K. S.– Prezesa Zarządu (...) S.A.dotyczących funkcjonowania I.i jej organów, mających jej zdaniom charakter pomówień, wniosła o ocenę i rozstrzygnięcie tej sprawy przez Sąd Koleżeński.
Pismem z dnia 25 maja 2012 r. J. B.zwrócił się do K. S., aby w terminie nie późniejszym niż 7 dni od dnia otrzymania pisma, podjął działanie polegające na skierowaniu w formie tożsamej do formy przyjętej dla naruszenia (tj. w formie pisma skierowanego do tożsamego kręgu adresatów), oświadczenia o treści: „Mając na uwadze treść mojego pisma z dnia 27 kwietnia 2012 roku, skierowanego do Członków Izby Gospodarczej Regionu P.za pośrednictwem sekretariatu firmy (...)(L.dz.(...)) – oświadczam, iż treści kierowanych zarzutów i domniemań mogły narazić lub wręcz naruszyć dobra osobiste i dobre imię oraz pozycje Pana J. B.. Za powstałe lub ewentualne naruszenia przepraszam.” Jednocześnie wniósł o zaprzestanie dokonywania w przyszłości jakichkolwiek naruszeń swoich praw, dóbr osobistych, dobrego imienia oraz innych wartości chronionych przez przepisy obowiązującego prawa
Dowód: pismo z dnia 25.05.2012 r. wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 95-98.
Na posiedzeniu Sądu Koleżeńskiego w dniu 12 czerwca 2012 r. K. S.przyznał, iż jego zamiarem nie było obrażanie członków Zarządu i Rady G., a jego jedyną intencją była krytyka. W/g niego wystosowane pisma nie miały charakteru pomówień. Podkreślił, że podtrzymuje swoje zdanie, gdyż wg niego wypowiedzi zawarte w pismach nie przekraczają granicy krytyki. Przyznał, że niektórych słów użył pod wpływem emocji i kolejny raz w takim kontekście prawdopodobnie zastosowałby inne wyrażenia .
Dowód: protokół nr (...) z posiedzenia Sądu Koleżeńskiego z dnia 12.06.2012 r. – k. 342)
Pismem z dnia 12 czerwca 2012 r., rozesłanym do członków I., stanowiącym realizacji ustaleń ze spotkania z Sądem Koleżeńskim, pozwany oświadczył, iż jedynym jego zamiarem wyrażonym w pismach (...) oraz (...) była krytyka postępowania i wskazanie na nieprawidłowości w funkcjonowaniu I.. Wskazał, iż działał wyłącznie w celu doprowadzenia do działania I. w oparciu o przejrzyste zasady i powszechnie akceptowane uniwersalne wartości. Krytyka zawarta w pismach odwołuje się do znanych mu faktów oraz związanego z nimi zaniepokojenia sposobem funkcjonowania I., który postrzega jako nietransparentny czyli niejawny dla członków I.. Jednocześnie wyraził swój żal z powodu zaistnienia takiej sytuacji i przeprosił wszystkich, którzy jego oceną poczuli się dotknięci
Dowód: pismo z dnia 12.06.2012 r. – k. 100).
J. B. czuł się nie usatysfakcjonowany przeprosinami pozwanego / bezsporne/
W piśmie z dnia 14 czerwca 2012 r. J. B.wskazał, iż K. S.nie podjął działań mających na celu dokonanie przeprosin w sposób i formie określonej w piśmie z dnia 25 maja 2012 r... Podniósł także, iż K. S.w piśmie z dnia 12 czerwca 2012 r. nie zawarł przeprosin kierowanych bezpośrednio w odniesieniu do jego osoby, w związku z czym wniósł ostatecznie o skierowanie, w terminie nie późniejszym niż 3 dni roboczych od dnia otrzymania pisma, pisemnego oświadczenia w formie tożsamej do formy przyjętej dla naruszenia (tj. w formie pisma skierowanego do tożsamego kręgu adresatów), oświadczenia o treści: „Mając na uwadze treść mojego pisma z dnia 27 kwietnia 2012 roku, skierowanego do Członków Izby Gospodarczej Regionu P.za pośrednictwem sekretariatu firmy (...)(L.dz.(...)) – oświadczam, iż treści kierowanych zarzutów i domniemań mogły narazić lub wręcz naruszyć dobra osobiste i dobre imię oraz pozycje Pana J. B.. Za powstałe lub ewentualne naruszenia przepraszam.”
Dowód: pismo z dnia 14.06.2012 r. wraz z potwierdzeniem odbioru – k. 101-103.
W odpowiedzi na powyższe, K. S. poinformował, iż nie może zadośćuczynić żądaniu, albowiem treść jego pisma z dnia 27 kwietnia 2012 r. nie pozwala na przyjęcie tezy, iż nastąpiło naruszenie dóbr osobistych, dobrego imienia i pozycji J. B.. K. S. wskazał, iż w tymże piśmie zawarł jedynie krytyczne uwagi pod adresem władz i w zakresie prowadzenia XI Walnego Zgromadzenia do czego jako członek I. oraz jako uczestnik zgromadzenia był uprawniony, a nadto kierował się wyłącznie interesem publicznym .
Dowód: pismo z dnia 22.06.2012 r. – k. 105.
W dniu 9 kwietnia 2013 r. Rada G.Izby Gospodarczej Regionu P.wniosła do Sądu Koleżeńskiego I.o skreślenie z listy członków I. firmy (...) S.A., uzasadniając wniosek licznymi nieuzasadnionymi pomówieniami i zarzutami kierowanymi przez K. S.– Prezesa Zarządu (...) S.A., w stosunku do członków Rady G.i Zarządu I.. W piśmie uzupełniającym z dnia 6 września 2013 r. Rada G. I.przestawiła następujące zarzuty:
- nieuzasadnione pomówienia i zarzuty w stosunku do Zarządu i Biura Izby Gospodarczej Regionu P. kierowane przez działającego w imieniu (...) S.A. K. S. – Prezesa Zarządu (...) S.A.;
- kreowanie przez K. S. – Prezesa Zarządu (...) S.A. negatywnego wizerunku Izby Gospodarczej Regionu P.;
- powtarzający się charakter w/w działań K. S. – Prezesa Zarządu (...) S.A. oraz ich eskalacja podczas ostatniego Walnego Zgromadzenia I. .
Dowód: pismo z dnia 08.04.2013 r. – k. 300, pismo z dnia 06.09.2013 r. – załączone akta Sądu Koleżeńskiego Izby Gospodarczej Regionu P..
Powyższy stan faktyczny ustalony został w oparciu o wymienione wyżej dokumenty oraz zeznania powoda J. B. ( k. 304v- 306v od 00.08.23 do 01.11.37 i k.582-594v od 00.02.29 do 01.34.23 i k. 599 01.10.10), zeznania pozwanego K. S. ( k. 306v – 308v od 01.15.24 do 02.17.28 i k. 597- 599 od 00.02.28 do 01.05.04 i k. 599 -01.15.33), zeznania świadków: K. I. (1) ( k. 497v -500 od 00.15.03 ), K. C. (1) ( k. 501 – 503 od 02. (...)), B. S. (1) (k. 583 -585 od 00.07.19 do 01.07.45.), P. K. (k. 585-587 od 01.10.35 do 02.03.40), C. S. (1) ( k. 587-588v od 02.07.33 do 02.42.44.)
Różnice w zeznaniach stron odnosiły się w praktyce do różnych ocen tych samych zdarzeń., jak i modelu funkcjonowania I., której są członkami.
Sąd oddalił wnioski dowodowe pozwanego jako spóźnione – art. 207§ 6 kpc . Pozwany nie zgłosił takich wniosków w odpowiedzi na pozew do czego był zobowiązany. Podnieść należy , iż firma pozwanego od wielu lat jest członkiem I., uczestnicy w działalności I., a zatem pozwany miał możliwość wskazania świadków już na etapie wnoszenia odpowiedzi na pozew. Na marginesie wskazać należy, że zgłoszone wnioski dowodowe ( przesłuchanie świadków), w sposób istotny wpłynęłyby na przedłużenie niniejszego procesu, a także tezy dowodowe, na okoliczność których te dowody zostały zgłoszone , nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszego sporu.
Sąd zważył, co następuje:
W myśl art. 23 kc dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.
Art. 24 kc stanowi, że ten czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy na wskazany cel społeczny-art. 448 k.c.
Z powyższego wynika, że w sprawach o roszczenia z tytułu naruszenia dóbr osobistych ustalenia i oceny wymaga przede wszystkim kwestia tego czy i jakie dobro osobiste zostało naruszone lub zagrożone, a dopiero w przypadku pozytywnej odpowiedzi ustalenie, czy działanie pozwanego było bezprawne lub istnienia okoliczności bezprawność tę wyłączających.
Jednocześnie zauważyć należy, że dowód, że dobro osobiste zostało zagrożone lub naruszone, ciąży na osobie poszukującej ochrony prawnej na podstawie art. 24 k.c. Jednakże z powyższego przepisu wynika domniemanie bezprawności działania sprawcy naruszenia dobra osobistego, co wpływa na rozłożenie ciężaru dowodu. Domniemanie to powinien, zatem obalić pozwany (art. 6 k.c.).
Działaniem bezprawnym jest działanie sprzeczne z normami prawa lub zasadami współżycia społecznego. Do okoliczności wyłączających bezprawność naruszenia dóbr osobistych na ogół zalicza się zaś działanie w ramach porządku prawnego, tj. działanie dozwolone przez obowiązujące przepisy prawa, wykonywanie prawa podmiotowego, zgodę pokrzywdzonego oraz działanie w obronie uzasadnionego interesu społecznego lub prywatnego.
W ramach wypowiedzi tzw. wartościujących (ocennych) uzasadniony interes społeczny realizuje się w tzw. rzeczowej krytyce. Krytyka nie może być zatem napastliwa, podyktowana względami osobistej animozji i zmierzać do zniszczenia lub ośmieszenia przeciwnika.
Przy ocenie, czy naruszone zostało dobro osobiste człowieka decydują kryteria obiektywne, a nie subiektywne odczucia osoby żądającej ochrony prawnej. Miernika pozwalającego na ustalenie czy naruszone zostało dobro osobiste takiej osoby należy poszukiwać w tzw. opinii publicznej, będącej wyrazem poglądów powszechnie przyjętych i akceptowanych przez społeczeństwo i funkcjonujących w nim wzorów, stanowionych docelowy punkt odnoszenia. Ooceny, dostarczać powinny przede wszystkim zapatrywania ludzi rozsądnych i uczciwie myślących.
W przedmiotowej sprawie wskazać przede wszystkim należy, iż pismo z 27.04.12r , a następnie pisma wskazane w pozwie z dnia 4.05, 12.06 i 22.06. 2012r. przesłane były przez pozwanego tylko członkom Izby Gospodarczej, nie były powielane przez pozwanego poza Izbą.
Słuchani w sprawie świadkowie podkreślali, że pisma pozwanego nie rzutowały w żaden sposób na pracę powoda, jego ocenę , traktowane było w głównej mierze jako krytykę ( zeznania świadka K. I. k. 498 00.47.49, K. C. k. 501 02.51.38- 02.55.52) , co więcej powód jako prezes I. otrzymał absolutorium na kolejnych Walnych Zgromadzeniach (przesłuchanie powoda k. 593 00.59.20).
W ocenie Sądu , oczywistym jest, że przy ocenie czy w danej sytuacji doszło do naruszenia dóbr osobistych określone wypowiedzi należy badać tak z punktu widzenia kontekstu sytuacyjnego (biorąc pod uwagę miejsce, formę, czas i cel wypowiedzi), w którym zostały one użyte, jak również mając na uwadze pewien obiektywny miernik pozwalający na ustalenie czy granice wypowiedzi nie zostały przekroczone tak, że konkretna wypowiedź spowodowała naruszenie dóbr osobistych strony powodowej, w tym przypadku dobrego imienia i czci. W praktyce te granice są bardzo nieostre, co powoduje, że sąd musi bazować tu na własnym poczuciu dobrego smaku i rozsądnej ocenie. Im większa społeczna waga sprawy, tym zakres dopuszczalnej krytyki jest większy. W razie wątpliwości wolność słowa powinna jednak uzyskać pierwszeństwo ( P. Księżak: Komentarz do art. 24 k.c. (w:) M. Pyziak-Szafnicka (red.): Kodeks cywilny. Część ogólna. Komentarz. LEX).
Biorąc pod uwagę te kryteria, w analizowanej sprawie, nie budzi wątpliwości, że wypowiedzi pozwanego w piśmie z dnia 27.04.12r. ( powielone częściowo w pismach z dnia 12 i 22.06.12r.) nie przekroczyły granicy, która wskazywałaby, że strona powodowa została pomówiona o zachowanie korupcjogenne, niezgodne z prawem, nierzetelne, nieuczciwe, niezgodne z zasadami etyki biznesu, nietransparentne lub też działania układowe. Podkreślenia wymaga, że celem pozwanego nie było dokuczenie powodowi. Wypowiadając sporne słowa nie kierował się on osobistymi animozjami. W świetle całokształtu okoliczności, w jakich sporne sformułowania padły należy uznać rację pozwanego, że kwestionowane w pozwie jego wypowiedzi , nie były słowami obraźliwymi kierowanymi pod adresem powoda jako osoby fizycznej, czy przedsiębiorcy, ani też nie zawierały oceny prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, lecz były wyrazem subiektywnej opinii pozwanego dotyczącej działania I. i jego organów. Istotne znaczenie w tym kontekście ma także okoliczność, że przedmiotowe pismo zostało wystosowane do członków Izby Gospodarczej po XI Walnym Zgromadzeniu I., na którym pozwany wyartykułował swoje rozczarowanie działaniami I. . Niezadowolenie z działania I. sygnalizowali także A. M. i J M. i J. D. (2), J. D. (3) ( protokół Zgromadzenia k. 251 - 252).
Nie bez znaczenia dla dokonanej oceny pozostaje także fakt, że pozwany wcześniej sygnalizował swoje uwagi dotyczące pracy I. ( przesłuchanie powoda k. 593 00.23.09)
Pozwany był bardzo aktywny na walnych Zgromadzeniach ( zeznania świadka B. S. k. 583 00.22.19). Składał liczne pisma do biura I.” zmuszając pracowników biura do zajęcia się sprawami sygnalizowanymi w pismach, co było powodem niezaplanowanych czynności i dezorganizowało pracę biura” ( zeznania świadka C. S. k. 587v 02.21.52). Powód określił współpracę z pozwanym i jego pisemne uwagi jako „ duże utrudnienie, gdyż absorbował biuro i zarząd dodatkowymi działaniami( przesłuchanie powoda k. 594 01.25.24). Za pracę biura, nadzór nad jego pracą sprawuje zarząd I., w tym jego prezes / bezsporne/.
Praca bura I. została negatywnie oceniona i dlatego nastąpiła zmiana osób sprawujących funkcję dyrektora biura ( przesłuchanie powoda k. 593 01.08.55).
Podkreślić należy iż pozwany był jednym z założycieli I. i jego pierwszym prezesem. Oczekiwał , iż organy Izby będą działały w oparciu o określone zasady ( regulaminy), których nie było / bezsporne/. Działania organów Izby bez przyjęcia stosownych regulaminów, brak konkretnego postępowania w przedmiocie korespondencji napływającej do biura i niewykorzystywanego programu komputerowego sprzedanego Izbie „ za przysłowiową złotówkę”, brak wymiernych zasad delegowania poszczególnych członków I. na spotkania z organami władzy publicznej , uwagi co do publikacji informacji na stronach internetowych pozwany ocenił jako nieprzejrzysty i nietransparentny dla członków I..
Niezrozumiała jest dla Sądu interpretacja strony powodowej pisma w części dotyczącej , jak to określił powód, zarzutu , „iż działania powoda są częścią mechanizmu korupcjogennego oraz układowego oraz ze sprzyja on lokalnym elitom, których jest przedstawicielem „.
Gramatyczna i logiczna wykładnia pisma pozwanego ( k. 133) wskazuje, że w tej części pisma pozwany odwołuje się tylko do własnych doświadczeń w korupcjogennych i układowych sytuacjach dotyczących elit,. Podnieść należy tutaj , iż pozwany zawiadomił organa ścigania o włamaniu do swojej firmy i kradzieży przez pracownika programu komputerowego. Sprawca został skazany za włamanie, a nie kradzież. Pozwany nie był usatysfakcjonowany działaniami prokuratury i sądu i jak stwierdził „działał za śledczych, a teraz musi ustępować na rynku sprawcy włamania, który został skazany„ . Napisał wówczas artykuł do Gazety (...) i miał nadzieję, że temat ten będzie kontynuowany. Żaden dalszy artykuł już się nie ukazał( pozwany k. 297v 00.12.31.- 00.18.54, k. 299 v 01.35.10)
Zdaniem Sądu , sporna wypowiedź choć znajdowała się na granicy naruszenia dóbr osobistych powodów, to tej granicy w ostateczności nie przekroczyła.
W ocenie Sądu pismo pozwanego z dnia 27 kwietnia 2012r. stanowi ocenę działania , krytykę organów I., w tym prezesa I.oraz działania I.jako takiej. Nie można , tak jak to czyni powód, dokonywać „wyjętych” z tekstu tego pisma, interpretacji poszczególnych wyrażeń czy słów, w oderwaniu od kontekstu tego pisma jako całości i o okoliczności towarzyszących napisaniu tego pisma. Pozwany, zdaniem Sądu, nie przekroczył także zasad dozwolonej krytyki . Art. 54 Konstytucji Rzeczypospolitej i art. 10 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności daje każdemu człowiekowi prawo do wolności wyrażania opinii. . Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku z dnia 27 maja 2014 r. (346/04) stwierdził, że swoboda wypowiedzi stanowi jeden z podstawowych fundamentów demokratycznego społeczeństwa i jeden z podstawowych warunków jego rozwoju oraz samorealizacji jednostek. Z zastrzeżeniem ustępu drugiego art. 10 Konwencji wolność wypowiedzi znajduje zastosowanie nie tylko do "informacji" i "poglądów", które są dobrze przyjmowane lub postrzegane jako nieszkodliwe lub obojętne, lecz także do tych wypowiedzi, które są obraźliwe, szokują lub przeszkadzają. Takie są wymogi pluralizmu, tolerancji i otwartości, bez których nie ma "społeczeństwa demokratycznego" Jak wskazuje art. 10 Konwencji, wolność ta podlega wyjątkom, które jednakże muszą być interpretowane wąsko, a potrzeba zastosowania jakichkolwiek ograniczeń musi zostać przekonywująco wykazana.
Sąd orzekający w całości podziela w/w orzeczenie. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie zachodzi konieczność stosowania wyjątku, ograniczenia swobody wypowiedzi wskazanej w cytowanej orzeczeniu (strona powodowa nie wykazała – art. 6 kc).
W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie nie doszło do zagrożenia lub naruszenia dóbr osobistych powoda i dlatego też Sąd oddalił powództwo
O kosztach procesu rozstrzygając na podstawie art. 98 kpc.
Mając powyższe na względzie, orzeczono jak w sentencji wyroku.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Płocku
Osoba, która wytworzyła informację: Małgorzata Tetkowska
Data wytworzenia informacji: