Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Płocku

POSTANOWIENIE

6 sierpnia 2025r.

Sąd Okręgowy w Płocku, IV Wydział Cywilny – Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodnicząca Sędzia Renata Wanecka

Protokolant: Marlena Sztenderewicz

po rozpoznaniu na rozprawie 23 lipca 2025r.

sprawy z wniosku Wytwórni (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.

z udziałem (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w P., Gminy M. P. i Skarbu Państwa – Prezydenta Miasta P.

o stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowej, ewentualnie o ustanowienie służebności drogi koniecznej

na skutek apelacji wnioskodawcy

od postanowienia częściowego Sądu Rejonowego w Płocku z 27 listopada 2024r., sygn. akt I Ns 1116/23

postanawia:

1.  sprostować z urzędu oczywistą niedokładność w zaskarżonym postanowieniu częściowym Sądu Rejonowego w Płocku z 27 listopada 2024r. w ten sposób, że:

1)  w miejsce oznaczenia przedmiotu sprawy „o stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowej”, wpisać: „o stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowej, ewentualnie o ustanowienie służebności drogi koniecznej”,

2)  w punkcie 1 w miejsce zwrotu: „oddalić wniosek”, wpisać: „oddalić wniosek o stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowej”;

2.  uchylić zaskarżone postanowienie w punktach 2, 3 i 4;

3.  oddalić apelację w pozostałej części.

IV Ca 14/25

UZASADNIENIE

Postanowieniem częściowym z 27 listopada 2024r. Sąd Rejonowy w Płocku w sprawie z wniosku Wytwórni (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. z udziałem (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w P., Gminy M. P. i Skarbu Państwa – Prezydenta Miasta P. o stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowej, ewentualnie o ustanowienie służebności drogi koniecznej, oddalił wniosek o zasiedzenie służebności gruntowej oraz zasądził od wnioskodawcy na rzecz (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w P. kwotę 497 zł, zaś na rzecz Gminy M. P. kwotę 480 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego, a nadto nakazał nakazać ściągnąć od Wytwórni (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Płocku kwotę 3.971,37 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

Sąd Rejonowy ustalił:

Wytwórnia (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P. powstała w 1989 roku, jest właścicielem nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę nr (...) o powierzchni 0,41 ha, położoną w P. przy ul. (...) (obręb Kombinat), dla której Sąd Rejonowy w Płocku, prowadzi księgę wieczystą (...), nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę nr (...) o powierzchni 2,3198 ha, położoną w P. przy ul. (...) (obręb Kombinat), dla której Sąd Rejonowy w Płocku prowadzi księgę wieczystą (...) oraz nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę nr (...) o powierzchni 0,3937 ha, położoną w P. przy ul. (...) (obręb Kombinat), dla której Sąd Rejonowy w Płocku prowadzi księgę wieczystą (...).

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w P. jest właścicielem nieruchomości gruntowej obejmującej m.in. działkę nr (...) o powierzchni 0,6799 ha, położoną w P. (obręb Kombinat), dla której Sąd Rejonowy w Płocku prowadzi księgę wieczystą (...) oraz użytkownikiem wieczystym gruntu stanowiącego działkę nr (...) położoną przy ul. (...) w P. (obręb Kombinat), będącą własnością Skarbu Państwa – Prezydenta Miasta P., dla której Sąd Rejonowy w Płocku prowadzi księgę wieczystą (...). Obie wymienione działki znajdują się na terenach zamkniętych, zastrzeżonych ze względu na obronność i bezpieczeństwo państwa, zgodnie z decyzją nr (...) Ministra (...) z 26 czerwca 2019r. w sprawie ustalenia terenów zamkniętych ze względu na obronność i bezpieczeństwo państwa.

Skarb Państwa – Prezydent Miasta P. jest właścicielem nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę nr (...) o powierzchni 0,1458 ha, położonej w P. przy ul. (...) (obręb Kombinat), wykorzystywanej jako droga, dla której Sąd Rejonowy w Płocku prowadzi księgę wieczystą (...).

Gmina M. P. jest właścicielem nieruchomości gruntowej stanowiącej działki nr (...) o powierzchni 0,2707 ha, położone w P. przy ul. (...) (obręb Kombinat), wykorzystywanej jako droga, dla której Sąd Rejonowy w Płocku prowadzi księgę wieczystą (...) oraz nieruchomości gruntowej stanowiącej działkę nr (...) o powierzchni 0,2638 ha, położonej w P. przy ul. (...) (obręb Kombinat), dla której Sąd Rejonowy w Płocku prowadzi księgę wieczystą (...). Na działce nr (...) znajduje się droga wewnętrzna w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy z 21 marca 1985r. o drogach publicznych.

Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się głównie produkcją gazów technicznych. W celu dojazdu z drogi publicznej, stanowiącej działkę nr (...), tj. z ulicy (...) w P. do zabudowań zakładu produkcyjnego, posadowionego na działkach nr (...) korzysta z drogi utwardzonej płytami betonowymi oraz asfaltem, przebiegającej wzdłuż działek nr (...) oraz utwardzonego w ten sam sposób wjazdu, urządzonego na terenie działki nr (...) do bramy wjazdowej posadowionej wzdłuż granicy pomiędzy działkami nr (...), a działką nr (...) i utwardzonego kostką brukową wjazdu urządzonego na terenie działek (...) do bramy wjazdowej, posadowionej wzdłuż granicy pomiędzy działką nr (...), a działką nr (...). Droga urządzona na terenie działek nr (...) pozostaje w zarządzie i na utrzymaniu (...) S.A., jest intensywnie użytkowana przez podmioty związane bądź współpracujące z tym uczestnikiem do ruchu pojazdów zarówno osobowych, jak i ciężarowych. W ten sam sposób, ale ze znacznie mniejszą intensywnością (kilka samochodów ciężarowych dziennie), korzysta z tej drogi wnioskodawca, nie ponosząc żadnych kosztów jej utrzymania.

Teren, na którym znajduje się zakład produkcyjny wnioskodawcy, został ustalony w decyzji nr (...) Urzędu Miejskiego w P. z 11 lipca 1989r. i oznaczony literami (...) na załączniku graficznym (mapie) do wskazania lokalizacyjnego Urzędu Miejskiego w P. nr 106/89 z 7 lipca 1989r. Na załączniku tym uwidoczniona została również droga, biegnąca od bramy wjazdowej na ogrodzony teren, istniejących wówczas w sąsiedztwie obszaru oznaczonego literami (...), zabudowań Zakładu (...), przebiegająca prostopadle do drogi istniejącej na terenie obecnej działki nr (...), w kierunku zbiornika odpadów Zakładu (...) i łącząca się z drogą prowadzącą do tego zbiornika.

W dniu 21 września 1989r. wnioskodawca zawarł z Zakładami Produkcyjno - Usługowymi Spółdzielnią Pracy w P., jako wydzierżawiającym, umowę dzierżawy terenu o powierzchni 2.000 m ², położonego w obrębie Zakładu Produkcji (...) na ul. (...) w obszarze ograniczonym narożnym ogrodzeniem od strony bramy wjazdowej, estakadą wewnętrzną i osią drogi wjazdowej. W treści tej umowy wnioskodawca zobowiązał się do partycypacji w kosztach utrzymania drogi dojazdowej do Zakładu Produkcji (...) na odcinku od ulicy do Zakładu (...) do bramy wjazdowej na Zakład w wysokości 50% kosztów, na podstawie wystawionych przez wydzierżawiającego faktur. Umowa dzierżawy została zawarta na okres od 25 września 1989r. do 30 września 1994r. Decyzją Urzędu Miejskiego w P. nr 755/89 z 28 września 1989r. zatwierdzono pod względem urbanistycznym i architektonicznym plan realizacyjny zakładu do produkcji gazu sterylizacyjnego w P. przy ul. (...) i udzielono wnioskodawcy, jako inwestorowi, pozwolenia na budowę zakładu na terenie strefy ochronnej (...) na okres do 30 września 1994r.

W okresie budowy zakładu produkcyjnego, wnioskodawca korzystał z powyższej drogi przy zbiorniku odpadów Zakładu (...), była ona utwardzona płytami betonowymi, w przeciwieństwie do nieutwardzonej drogi przebiegającej po terenie obecnej działki nr (...) (określanej wówczas na mapach drogą (...)). Wnioskodawca nie urządzał w tym czasie żadnych dodatkowych dróg dojazdowych do dzierżawionej nieruchomości, korzystał z istniejącej drogi wraz z innymi podmiotami prowadzącymi działalność na tym terenie. Droga ta była utwardzana gruzem w celu umożliwienia przejazdu, przy czym nie utwardzał jej wnioskodawca.

Decyzją Urzędu Miejskiego w P. nr 55/90 z 1 lutego 1990r. wybudowany przez wnioskodawcę zakład do produkcji gazu sterylizacyjnego został dopuszczony do użytkowania, a decyzją Urzędu Rejonowego w P. z 3 grudnia 1990r., po rozpoznaniu wniosku z 21 listopada 1990r. i pisma Zakładu Produkcyjno-Usługowego Spółdzielni Pracy w P. z 3 września 1990r. w sprawie zrzeczenia się terenu pod budowę Zakładu do produkcji gazu sterylizacyjnego w P. na rzecz wnioskodawcy, zmieniono decyzję nr (...) z 28 września 1989r. w punkcie dotyczącym okresu lokalizacji z czasu określonego do 30 września 1994r. na czas nieokreślony.

W dniu 5 marca 1992r. likwidator Zakładów Produkcyjno-Usługowych Spółdzielni Pracy w P. w likwidacji, jako sprzedający zawarł z wnioskodawcą, jako kupującym, umowę sprzedaży prawa wieczystego użytkowania nieruchomości stanowiącej działkę gruntu nr (...) o obszarze 41 arów, położonej w P. przy ul. (...). Działka nr (...) stanowiła część dawnej działki nr (...) o obszarze 3,1235 ha, będącej w użytkowaniu wieczystym sprzedającego, której podział na działki o numerach (...) został zatwierdzony 14 marca 1991r. Wydanie nieruchomości będącej przedmiotem sprzedaży na rzecz wnioskodawcy nastąpiło w dniu zawarcia umowy.

W dniu 1 lutego 1993r. likwidator Zakładów Produkcyjno-Usługowych Spółdzielni Pracy w P. w likwidacji, jako sprzedający zawarł z wnioskodawcą, jako kupującym umowę sprzedaży prawa wieczystego użytkowania niezabudowanej nieruchomości położonej w P. przy ul. (...), oznaczonej jako działka nr (...) o powierzchni 0,3937 ha (część dawnej działki nr (...) po jej podziale na działki nr (...)). Wydanie nieruchomości będącej przedmiotem sprzedaży na rzecz wnioskodawcy nastąpiło w dniu zawarcia umowy.

W 1992 roku na teren nieruchomości wnioskodawcy samochody ciężarowe i inny ciężki sprzęt dojeżdżały drogą gruntową wzdłuż ogrodzenia i skręcały w lewo do bramy wjazdowej, do której prowadził fragment utwardzony płytami betonowymi, będący częścią drogi biegnącej przy zbiorniku odpadów Zakładu (...). W okresach zwiększonych opadów atmosferycznych, samochody osobowe mogły dojechać na teren nieruchomości wnioskodawcy, wyłącznie korzystając z drogi wyłożonej płytami betonowymi przy zbiorniku odpadów Zakładu (...). W późniejszym czasie, przed końcem lat 90-tych, poprzednik prawny (...) S.A. ( (...) S.A.) dokonał utwardzenia drogi biegnącej po terenie obecnej działki nr (...) płytami betonowymi, a wzdłuż przygranicznych pasów obecnych działek nr (...), wybudował na własne potrzeby prostopadłą do poprzedniej, drogę utwardzoną płytami i asfaltem, biegnącą w kierunku północnym (tzw. droga I-K), do obecnej bramy nr 9.

Przy budowie drogi I-K rozebrano istniejący dojazd do nieruchomości wnioskodawcy wykonany z płyt betonowych i stanowiący fragment drogi biegnącej w kierunku zbiornika odpadów Zakładu (...) i przy częściowym wykorzystaniu zdemontowanych płyt, urządzono nowy wjazd po terenie obecnej działki nr (...), który istnieje w tym miejscu do chwili obecnej.

Po wybudowaniu drogi I-K poprzednik prawny (...) S.A. zamontował za wjazdem na teren nieruchomości wnioskodawcy zaporę drogową, uniemożliwiając czasowo dostęp do dalszej części drogi I-K podmiotom trzecim i udostępniając wnioskodawcy klucze, służące do otwierania zapory dla osób uprawnionych. Wnioskodawca nie uzyskał tytułu prawnego do korzystania z części działki nr (...), na której urządzony został istniejący do chwili obecnej wjazd na teren działek nr (...), (...) S.A. do 2023 roku, nie zgłaszał żadnych zastrzeżeń co do faktu użytkowania przez wnioskodawcę zarówno tego wjazdu, jak i drogi biegnącej po terenie działek nr (...).

W 2023 roku uczestnik zwrócił się do wnioskodawcy z prośbą o udokumentowanie tytułu prawnego do wjazdu usytuowanego na działce nr (...) i uzyskał odpowiedź, że wnioskodawca nie posiada dokumentu potwierdzającego prawo do korzystania z nieruchomości uczestnika.

W piśmie z 14 kwietnia 2023r. wnioskodawca zwrócił się do uczestnika (...) S.A. z prośbą o ustanowienie służebności dojazdu z drogi I-K do południowej bramy swojego zakładu, wskazując w uzasadnieniu, że w 1975 roku (...) Zakłady (...) wydzieliły działkę nr (...) dla firmy (...), zaznaczając wjazd na tą działkę z drogi I-K (południowy wjazd). Od 1989 roku Wytwórnia (...) spółka z o.o. była dzierżawcą, a od 1995 roku właścicielem całej działki. Wjazd ten od początku działalności spółki jest jedynym wjazdem, którym dostarczane są surowce do produkcji oraz wywozu gotowych wyrobów, spółka nie posiada jednak dokumentów potwierdzających stan prawny dostępu do drogi I-K.

W piśmie z 13 czerwca 2023r., w odpowiedzi na powyższą prośbę, uczestnik (...) S.A. poinformował, że wnioskodawca użytkuje teren należącej do uczestnika działki nr (...) na potrzeby własne, bez tytułu prawnego, a istniejący układ komunikacyjny koliduje z projektowanymi inwestycjami uczestnika. W związku z tym uczestnik poinformował, że nie wyraża zgody na dalsze korzystanie przez wnioskodawcę z działki nr (...), będącej własnością uczestnika.

W dniu 16 listopada 2023r. odbyło się spotkanie przedstawicieli wnioskodawcy z przedstawicielem uczestnika (...) S.A. w sprawie ewentualnego zawarcia umowy najmu spornego terenu, w trakcie którego przedstawiciel uczestnika został poinformowany o podjęciu przez wnioskodawcę decyzji o złożeniu wniosku do Sądu Rejonowego w Płocku o stwierdzenie zasiedzenia.

Dokonując oceny prawnej, Sąd I instancji wskazał, że zgodnie z art. 292 k.c., służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie tylko w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Przepisy o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie stosuje się odpowiednio.

Nabycie ograniczonego prawa rzeczowego przez zasiedzenie w obecnym stanie prawnym jest przyjmowane w literaturze za odstępstwo od ogólnej zasady wynikającej z art. 245 §1 k.c., zgodnie z którym do ustanowienia ograniczonego prawa rzeczowego stosuje się jedynie przepisy o przeniesieniu własności. Wyjątkiem od tej zasady jest przewidziana w art. 292 k.c. możliwość nabycia służebności gruntowej przez zasiedzenie (B. Lanckoroński w: K. Osajda – red. serii, W. Borysiak – red. tomu, Kodeks cywilny. Komentarz 2022, wyd. 30, opubl. w Legalis). W orzecznictwie służebność gruntowa jest uznawana za istotne ograniczenie prawa własności i z tego powodu niezbędne jest szczegółowe ustalenie, czy zostały spełnione wszystkie przesłanki jej nabycia przez zasiedzenie (postanowienie Sądu Najwyższego z 18 kwietnia 2008r., II CSK 627/07, opubl. w L.). Do przesłanek tych należy: nieprzerwane posiadanie służebności, korzystanie z trwałego i widocznego urządzenia na nieruchomości, która w wyniku nabycia służebności gruntowej przez zasiedzenie stanie się nieruchomością obciążoną oraz upływ czasu, którego długość zależy od dobrej lub złej wiary tego, kto uzyskał posiadanie służebności gruntowej (B. Lanckoroński w: op. cit.).

W odniesieniu do pojęcia posiadania służebności Sąd Rejonowy wskazał, iż zgodnie z art. 352 § 1 k.c., kto faktycznie korzysta z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności, jest posiadaczem służebności. Do posiadania służebności stosuje się odpowiednio przepisy o posiadaniu rzeczy (art. 352 § 2 k.c.). Przesłanką zasiedzenia jest więc faktyczne korzystanie z cudzej nieruchomości o cechach odpowiadających regulacji art. 285 k.c., przy uwzględnieniu warunku, zgodnie z którym powinno ono polegać na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Nie istnieje przy tym domniemanie prawne, że osoba, która korzysta z trwałego i widocznego urządzenia na cudzej nieruchomości, jest posiadaczem służebności (K. Gołębiowski w: E. Gniewek, P. Machnikowski – red., Kodeks cywilny. Komentarz 2021, wyd. 10, opubl. w Legalis). W literaturze i orzecznictwie trafnie wskazuje się również w odniesieniu do omawianej przesłanki, że posiadanie służebności gruntowej, które ma prowadzić do jej nabycia przez zasiedzenie, nie powinno być sprawowane za zgodą właściciela nieruchomości, z której korzysta posiadacz służebności, wynikającą z umowy lub z wygodzenia będącego pochodną dobrosąsiedzkich stosunków. Skoro bowiem wykonywanie uprawnień objętych treścią raz ustanowionej służebności nie jest uzależnione od permanentnej zgody właściciela nieruchomości obciążonej, posiadanie służebności prowadzące do jej nabycia przez zasiedzenie powinno odpowiadać zakresowi i istotnym cechom tego prawa i w konsekwencji nie powinno być ono zależne od zgody właściciela nieruchomości, która ma zostać obciążona, ani od zawartej z nim umowy (B. Lanckoroński w: op. cit.; postanowienie Sądu Najwyższego z 9 grudnia 2014r., III CSK 348/13, opubl. w Legalis; postanowienie Sądu Najwyższego z 22 stycznia 2015r., III CSK 104/14, opubl. w Legalis).

W kwestii przesłanki korzystania z trwałego i widocznego urządzenia na nieruchomości, w literaturze sporne pozostaje zagadnienie, czy dopuszczalność nabycia służebności gruntowej przez zasiedzenie jest uwarunkowana wykonaniem trwałego i widocznego urządzenia przez posiadacza służebności, a w każdym razie przez podmiot inny niż właściciel nieruchomości, która ma być obciążona wskutek nabycia służebności gruntowej przez zasiedzenie. Według stanowiska, opartego w głównej mierze na literalnej wykładni treści art. 292 k.c., fakt, iż trwałe i widoczne urządzenie, z którego korzysta posiadacz służebności gruntowej, zostało wykonane przez właściciela nieruchomości obciążonej, nie wyłącza możliwości nabycia służebności gruntowej przez zasiedzenie (B. Lanckoroński w: op. cit.). W ocenie Sądu, podzielić jednak należy przeciwny pogląd, wyrażony w uchwale Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego z 9 sierpnia 2011 roku (III CZP 10/11, MoP 2011 nr 17, str. 906, z aprobującą glosą G. Wolaka, PS 2012/4/117-125, opubl. Legalis), według którego wykonanie trwałego i widocznego urządzenia przez posiadacza nieruchomości w zakresie służebności gruntowej drogi dojazdowej jest przesłanką zasiedzenia tej służebności.

W uzasadnieniu powyższego stanowiska, wskazuje się, że skoro art. 292 k.c. nie zawiera żadnej treści odnośnie do osoby, która zbudowała urządzenie trwałe i widoczne, to jego interpretowanie przez zastosowanie wyłącznie dyrektyw wykładni językowej nie może doprowadzić do ustalenia znaczenia zawartej w nim normy. Konieczne jest więc sięgnięcie do wykładni historycznej, funkcjonalnej i celowościowej, ich bowiem zastosowanie pozwala na uwzględnienie w procesie ustalania znaczenia normy prawnej, zawartej w art. 292 k.c., jej kontekstu społecznego, ekonomicznego i moralnego. Uzależnienie zasiedzenia służebności od posiadania, polegającego na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia, niewątpliwie ma na celu ochronę właściciela nieruchomości, a także niedopuszczenie do przekształcania się przypadków grzecznościowego korzystania z cudzej nieruchomości w stosunki prawnorzeczowe. Korzystanie z cudzej nieruchomości, związane z trwałym i widocznym urządzeniem, jest na ogół oparte na nieformalnej umowie lub grzecznościowym zezwoleniu. Jeżeli zaś wyjątkowo jest inaczej, to właściciel nieruchomości musi się liczyć z usankcjonowaniem powstałego stanu faktycznego przez obciążenie jego nieruchomości służebnością. Gdyby miało ono nastąpić w drodze zasiedzenia służebności, urządzenia, o których mowa w art. 292 k.c., powinny spełniać funkcję ostrzegawczą dla właściciela nieruchomości. Stanie się tak tylko wtedy, gdy urządzenia wzniesione zostaną przez osobę, która faktycznie korzysta z drogi w takim zakresie i w taki sposób, w jaki czyniłaby to osoba, której przysługuje służebność. Z tych względów przyjęto, że wykonanie trwałego i widocznego urządzenia przez posiadacza nieruchomości w zakresie służebności gruntowej drogi dojazdowej, jest przesłanką zasiedzenia tej służebności. Wykładnia art. 292 k.c. prowadząca do tej konkluzji uwzględnia istotę instytucji zasiedzenia służebności gruntowej, jej wyjątkowy charakter, przejawiający się w tym, że - odmiennie niż w stosunku do pozostałych ograniczonych praw rzeczowych - może zostać nabyta w drodze zasiedzenia, specyficzny charakter posiadania nieruchomości służebnej, funkcję ostrzegawczą trwałego i widocznego urządzenia, a także aspekt konstytucyjnie gwarantowanej ochrony własności, którego uwzględnienie nabiera w tym wypadku szczególnego znaczenia.

W aktualnym orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje pogląd, że zasiedzenie służebności możliwe jest zasadniczo tylko wówczas, gdy trwałe i widoczne urządzenie zbudowane zostało przez posiadacza służebności drogi dojazdowej, a nie przez właściciela nieruchomości potencjalnie służebnej lub przez jego poprzedników prawnych czy osoby trzecie (postanowienie Sądu Najwyższego z 28 lutego 2020 r., IV CSK 512/19, LEX nr 3221565). Tylko urządzenie wzniesione przez posiadacza nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności, stanowi widomy znak przestrzegający, iż istniejący na gruncie stan powstały na skutek działania osoby nieuprawnionej, może doprowadzić do ograniczenia prawa własności. Tylko wtedy korzystanie z takich urządzeń może stanowić zewnętrzną oznakę władania cudzą własnością we wskazanym zakresie (postanowienie Sądu Najwyższego z 6 kwietnia 2023r., (...) 637/22, LEX nr 3573531).

W odniesieniu do ostatniej z wymienionych wyżej przesłanek nabycia służebności, tj. upływu określonego czasu, Sąd Rejonowy wskazał, iż długość okresu posiadania służebności gruntowej potrzebnego do jej nabycia przez zasiedzenie, jest uzależniona od dobrej wiary posiadacza takiej służebności w chwili, gdy uzyskał on jej posiadanie. Z posiadaczem służebności w dobrej wierze mamy do czynienia wtedy, gdy jest on w błędnym, ale w danych okolicznościach usprawiedliwionym przekonaniu, że przysługuje mu służebność (B. Lanckoroński w: op. cit.). Zważyć przy tym należy, iż bieg terminu zasiedzenia służebności należy liczyć od chwili, gdy posiadacz służebności przystąpił do korzystania z trwałego i widocznego urządzenia (K. Zaradkiewicz w: K. Pietrzykowski – red., Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz. Art. 1-44910, 2020, wyd. 10, opubl. w Legalis). W konsekwencji, wykazanie upływu odpowiednio długiego terminu posiadania, wymaga udowodnienia precyzyjnej daty rozpoczęcia posiadania służebności w przedstawionym wyżej rozumieniu.

Odnosząc powyższe rozważania do okoliczności niniejszej sprawy, Sąd Rejonowy przyjął, w oparciu o dokonane ustalenia, że wnioskodawca od lat 90. XX wieku korzystał wprawdzie z części działek uczestników, na których urządzona została, utwardzona płytami betonowymi i asfaltem, droga, przedstawiona na mapie załączonej do opinii geodety (k. 162), w celu dojazdu do swoich nieruchomości, obejmujących działki o numerach (...), nie wykazał jednak spełnienia określonych prawem przesłanek do nabycia opisanej w punktach 1 i 2 wniosku służebności przez zasiedzenie.

Przede wszystkim Sąd podkreślił, że według przeprowadzonej wyżej oceny materiału dowodowego, utwardzenie szlaku drożnego w postaci płyt betonowych i asfaltu, nie zostało wykonane przez wnioskodawcę, lecz przez uczestnika (...) S.A. (jego poprzedników prawnych), któremu, w odniesieniu do właścicieli pozostałych działek obciążonych drogą, należałoby właściwie przypisać status posiadacza służebności drogi in statu usucapiendi. Co więcej, korzystanie przez wnioskodawcę z omawianej drogi i urządzonego wjazdu po terenie działki nr (...), odbywało się przy akceptacji uczestnika (...) S.A., uwarunkowanej historycznymi relacjami, nie tylko o charakterze gospodarczym, ale i personalnym (wieloletnia znajomość i współpraca pomiędzy E. K. a P. K. (1)).

Sąd podniósł, że wnioskodawca nie udowodnił, aby jako właściciel działek nr (...), poniósł jakiekolwiek istotne nakłady na urządzenie lub utrzymanie drogi usytuowanej na gruntach uczestników, tzn. aby jego status różnił się od wielu pozostałych użytkowników tej drogi. W związku z tym, w realiach przedmiotowej sprawy nie sposób ustalić, z jakim momentem miałoby dojść do zamanifestowania ze strony wnioskodawcy woli nabycia służebności gruntowej przechodu i przejazdu przez nieruchomości opisane we wniosku na podstawie zasiedzenia, co byłoby dla uczestników widoczną zmianą dotychczas obowiązujących stosunków sąsiedzkich. Nawet jeśli przyjąć, że wnioskodawca stał się posiadaczem służebności drogi w rozumieniu art. 292 k.c. z chwilą rozpoczęcia korzystania przez niego z wybudowanej przez poprzednika prawnego (...) S.A. tzw. drogi I-K wraz z wjazdem urządzonym na fragmencie działki nr (...), w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy nie można precyzyjnie ustalić, kiedy ten fakt miał miejsce, skoro w latach 1992/1993, dawna droga (...) była nadal nieutwardzona. O ile w oparciu o zeznania świadka P. K. i reprezentantów wnioskodawcy można przyjąć, że remont drogi nastąpił przed końcem lat 90. XX wieku, przy bezspornej okoliczności, iż wnioskodawca posiadał służebność w złej wierze, upływ terminu zasiedzenia mógłby nastąpić niewątpliwie dopiero po 31 grudnia 2029r. Tymczasem wniosek w tej sprawie został złożony 22 grudnia 2023r.

W podsumowaniu Sąd I instancji stwierdził, że z uwagi na wątpliwości co do spełnienia przez wnioskodawcę każdej z omówionych wyżej przesłanek skutecznego zasiedzenia służebności gruntowej (korzystanie z drogi i wjazdu na zasadzie wygodzenia, będącego pochodną dobrosąsiedzkich stosunków, brak wykonania trwałych i widocznych urządzeń służących do korzystania z drogi, brak upływu wymaganego czasu posiadania), wniosek w części dotyczącej punktów 1 i 2, podlegał oddaleniu jako nieuzasadniony.

O kosztach postępowania Sąd orzekł zgodnie z art. 520 § 2 kpc, zaś o zwrocie kosztów sądowych w myśl art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Apelację od postanowienia złożyła Wytwórnia (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w P., zaskarżając je w całości i zarzuciła naruszenie:

- art. 292 kc w zw. z art. 145 § 1 – 3 kc i art. 258 § 1 – 2 kc poprzez niewłaściwą ich wykładnię i zastosowanie, a w szczególności przyjęcie, że dla zasiedzenia służebności drogowej (drogi koniecznej) niezbędnym jest wybudowanie przez wnioskodawcę (właściciela nieruchomości władnącej) trwałego i widocznego urządzenia;

- art. 98 § 1 kpc, art. 317 § 1 kpc, art. 321 kpc, art. 327 ¹ § 1 pkt 1 i 2 kpc w zw. z art. 361 kpc, art. 520 § 1 i 2 kpc oraz art. 83 ust. w zw. z art. 113 ust. 1 uksc – poprzez nieustosunkowanie się do żądania wniosku o zasiedzenie drogi koniecznej, niewłaściwe ich zastosowanie, a w szczególności poprzez nieustosunkowanie się do wszystkich twierdzeń i argumentów wnioskodawcy oraz niewłaściwe rozstrzygnięcie o kosztach postępowania.

Mając na uwadze powyższe zarzuty, apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez stwierdzenie zasiedzenia służebności drogi koniecznej oraz zasądzenie od uczestników postępowania po ¹/3 od każdego z nich na rzecz wnioskodawcy zwrotu kosztów postępowania za obie instancje, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, pozostawiając mu rozstrzygnięcie o kosztach postępowania za II instancję.

Ponadto apelujący wniósł o zwrócenie się do Sądu Najwyższego w trybie art. 390 § 1 kpc o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego i odpowiedź na pytanie: „Czy dla zasiedzenia służebności gruntowej drogi koniecznej, niezbędnym warunkiem jest wybudowanie przez właściciela lub użytkownika wieczystego nieruchomości władnącej, trwałego i widocznego urządzenia, czy też wystarczającym jest samo korzystanie z takiego urządzenia, wybudowanego przez niego, właściciela nieruchomości obciążonej lub przez inny podmiot?”

W odpowiedzi na apelację Gmina M. P. oraz Skarb Państwa – Prezydent Miasta P. wnieśli o jej oddalenie i zasądzenie na ich rzecz od wnioskodawcy zwrotu kosztów zastępstwa prawnego za II instancję.

(...) Spółka Akcyjna w P. również wniosła o oddalenie apelacji w całości oraz zasądzenie na jej rzecz od wnioskodawcy zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, a nadto o pominięcie wniosku o zwrócenie się do Sądu Najwyższego o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja w znacznej części jest niezasadna.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że zaskarżone postanowienie wymagało sprostowania oczywistych niedokładności, których Sąd II instancji dokonał z urzędu, stosując art. 350 § 1 i 3 kpc.

Z treści wniosku wynika, że Wytwórnia (...) spółka z o.o. w P. domagała się zasiedzenia służebności gruntowej przechodu i przejazdu, (punkty 1 i 2), ewentualnie ustanowienia drogi koniecznej przejazdu i przechodu (punkt 3). Wprawdzie pełnomocnik wnioskodawcy posłużył się zwrotem „alternatywnie”, jednak zgłaszane przez niego żądanie, zwłaszcza po jego doprecyzowaniu w piśmie procesowym z 10 lipca 2024r., należało zakwalifikować, jako ewentualne, którego byt uzależniony jest od losów głównego wniosku o stwierdzenie zasiedzenia służebności. Sformułowanie alternatywne występuje z reguły przy zobowiązaniu przemiennym, przy którym prawo wyboru świadczenia przysługuje dłużnikowi, natomiast żądanie ewentualne (odpowiednio wniosek w postępowaniu nieprocesowym) zgłaszane jest w powództwach o zasądzenie, ustalenie czy ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego, jako dodatkowe, na wypadek niemożliwości uwzględnienia przez sąd żądania zasadniczego. Sąd orzeka o żądaniu ewentualnym jedynie wtedy, gdy brak jest podstaw do uwzględnienia żądania zasadniczego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 20 marca 2018r. w sprawie I ACa 973/17, LEX nr 2487688). Przedmiot niniejszej sprawy oraz treść wniosku nie pozostawiała wątpliwości, że wniosek o ustanowienie drogi koniecznej, sformułowany został w sposób ewentualny, na wypadek nieuwzględnienia wniosku o zasiedzenie służebności gruntowej.

Uznając, że nie ma podstaw do uwzględnienia wniosku o zasiedzenie, Sąd słusznie rozstrzygnął postanowieniem częściowym o jego oddaleniu (por. uchwałę Sądu Najwyższego z 9 listopada 2021r., III CZP 70/20, LEX nr 3253195). Niemniej jednak, w takim wypadku konieczne było bardziej precyzyjne oznaczenie przedmiotu sprawy. Dlatego też Sąd Okręgowy sprostował tę niedokładność w taki sposób, że w miejsce jego oznaczenia „o stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowej”, wpisał „o stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowej, ewentualnie o ustanowienie służebności drogi koniecznej”. Konsekwentnie należało również doprecyzować w punkcie 1, że Sąd oddala wniosek o stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowej”.

Przechodząc do merytorycznej oceny zarzutów apelacji, Sąd II instancji podkreśla, że w całości akceptuje ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego i uznaje je za własne.

Sąd I instancji prawidłowo zastosował przepisy prawa materialnego, w szczególności art. 292 kc. Na obecnym etapie postępowania Sąd nie stosował art. 145 kc, ponieważ jest on podstawą ustanowienia służebności drogi koniecznej, zaś wniosek w tym zakresie został sformułowany w sposób ewentualny i będzie przedmiotem oceny dopiero w dalszej części postępowania. Intencją wnioskodawcy, potwierdzoną przez pełnomocnika na rozprawie 3 lipca 2024r. (k: 130) oraz w piśmie procesowym z 10 lipca 2024r. (k: 135 – 136) było w pierwszej kolejności uzyskanie postanowienia stwierdzającego zasiedzenie służebności gruntowej przechodu i przejazdu, dopiero zaś na wypadek nieuwzględniania tego wniosku, został sformułowany wniosek o ustanowienie drogi koniecznej.

Tymczasem w apelacji Wytwórnia (...) spółka z o.o. domaga się zmiany zaskarżonego postanowienia poprzez stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowej, mianowicie drogi koniecznej, wywodząc przy tym, że przy tak sformułowanym wniosku, art. 292 kc nie powinien mieć zastosowania, bowiem przepis ten nie dotyczy służebności drogi koniecznej tylko innych służebności gruntowych. Podkreślanie różnic w nazewnictwie służebności, jak to czyni apelujący, nie skutkuje potrzebą sięgania do innego przepisu prawa materialnego niż art. 292 kc. Istotą zasadniczego wniosku w niniejszej sprawie było stwierdzenie zasiedzenia służebności gruntowej, zaś do tej kategorii zalicza się służebność przejazdu i przechodu, służebność drogi czy służebność drogi koniecznej. Jakkolwiek nie zostałyby one nazwane, to z jurydycznego punktu widzenia są one służebnościami gruntowymi w rozumieniu art. 292 kc.

Wobec powyższego, ocena prawna Sądu Rejonowego, która zawiera szerokie rozważania na temat wykładni cytowanego wyżej przepisu, jest przekonująca i Sąd Okręgowy w całości ją podziela. Na szczególną uwagę zasługuje uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 9 sierpnia 2011r. w sprawie III CZP 10/11, do której odwołał się również Sąd I instancji, z której wynika, że wykonanie trwałego i widocznego urządzenia przez posiadacza nieruchomości w zakresie służebności gruntowej drogi dojazdowej, jest przesłanką zasiedzenia tej służebności (art. 292 kc).

Również późniejsze orzeczenia Sądu Najwyższego podtrzymały tę linię, przykładowo w postanowieniu z 29 stycznia 2025r. w sprawie II CSKP 1797/22 (LEX nr 3821925) Sąd Najwyższy wskazał, że z art. 292 kc i art. 172 kc, regulującego nabycie w drodze zasiedzenia własności nieruchomości, wynika, że do nabycia w drodze zasiedzenia służebności gruntowej, konieczne jest łączne spełnienie trzech przesłanek. Po pierwsze, posiadanie służebności (art. 352 kc), tzn. faktyczne korzystanie z cudzego gruntu w taki sposób, jak to czyni osoba, której przysługuje służebność (np. stałe przejeżdżanie przez grunt sąsiedni). Musi to być jednak (…) posiadanie w rozumieniu art. 352 kc. Nie może zatem nabyć - ze względu na brak przesłanki posiadania - służebności w drodze zasiedzenia taki właściciel, który korzysta z sąsiedniej nieruchomości tylko dzięki grzeczności sąsiada. Druga przesłanka zasiedzenia służebności to upływ określonego w przepisach czasu. Po trzecie, służebność gruntową można nabyć tylko wtedy, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia wykonanego przez posiadacza służebności, a nie przez właściciela nieruchomości. Aby urządzenia do korzystania ze służebności przejazdu uznać za trwałe i widoczne w rozumieniu art. 292 kc, muszą one być wynikiem świadomego, pozytywnego działania ludzkiego w celu przystosowania gruntu obciążonego jako drogi. Urządzenie nie może polegać na utrzymaniu kolein przejazdu albo na zaniechaniu uprawy rolnej lub sadowniczej. Założenie trwałego i widocznego urządzenia ma stanowić ostrzeżenie dla zainteresowanego właściciela, że jeżeli będzie dalej tolerował korzystanie z jego nieruchomości, może dojść do jej obciążenia. Aby tak się stało, przyjmuje się, że to posiadacz w zakresie służebności gruntowej (lub jego poprzednik prawny) musi wykonać to trwałe i widoczne urządzenie, ponieważ tylko wtedy będzie ono sygnałem ostrzegawczym dla właściciela, że istnieje ryzyko ograniczenia jego prawa własności.

Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, że początkowo samochody ciężarowe dojeżdżały na teren zakładu wnioskodawcy drogą gruntową wzdłuż ogrodzenia i skręcały w lewo do bramy wjazdowej, do której prowadził fragment utwardzony płytami betonowymi. Pod koniec lat 90. XX wieku (...) Zakłady (...) S.A. (poprzednik prawny uczestnika (...) S.A.) dokonały utwardzenia drogi na obecnej działce nr (...) płytami betonowymi, zaś wzdłuż przygranicznych pasów obecnych działek nr (...) wybudowały na własne potrzeby biegnącą prostopadle na północ drogę, utwardzoną płytami i asfaltem do obecnej bramy nr 9. Przy jej budowie rozebrano istniejący dojazd do nieruchomości wnioskodawcy z płyt betonowych i urządzono nowy wjazd po terenie obecnej działki nr (...), który istnieje do chwili obecnej.

Nawet jeśli poprzednik prawny wnioskodawcy utwardził wjazd płytami betonowymi, który obecnie jest wyłożony kostką brukową, jak podnosi w apelacji jego pełnomocnik, to okoliczność ta nie może być zakwalifikowana jako wybudowanie trwałego i widocznego urządzenia w rozumieniu art. 292 kc.

Uzależnienie zasiedzenia od posiadania służebności, polegającej na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia ma na celu przede wszystkim, niedopuszczenie do przekształcania się przypadków grzecznościowego korzystania z cudzej nieruchomości w stosunki prawnorzeczowe. Korzystanie z cudzej nieruchomości związane z trwałym i widocznym urządzeniem jest na ogół oparte na nieformalnej umowie. Jeżeli zaś wyjątkowo jest inaczej, to wspomniane urządzenie tak mocno ingeruje w prawa właściciela, że stanowi dla niego wyraźne ostrzeżenie przed działaniami osoby nieuprawnionej. Długotrwałe tolerowanie przez właściciela tych działań usprawiedliwia usankcjonowanie powstałego stanu faktycznego przez obciążenie jego nieruchomości służebnością. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 7 marca 2002 r. w sprawie II CKN 160/00, LEX nr 54477 i powołane w nim judykaty)

Uwzględniając opisany wyżej cel wymagania korzystania przez posiadacza służebności z trwałego i widocznego urządzenia, przyjmuje się, że trwałym i widocznym urządzeniem w rozumieniu art. 292 kc, jest tylko rezultat świadomego działania człowieka, w zasadzie wytwór posiadacza służebności, a nie właściciela nieruchomości, z której posiadacz służebności korzysta, znajdujący się na tej nieruchomości lub, co najmniej, wkraczający w nią. Przykładami trwałego i widocznego urządzenia na nieruchomości, z której korzysta posiadacz służebności, są: utwardzenie na niej szlaku drożnego czy wybudowanie mostka, zaś przykładami takiego urządzenia, które jedynie wkracza w tę nieruchomość, są: rynna sąsiedniego budynku odprowadzająca wodę na tę nieruchomość, okno sąsiedniego budynku otwierane na zewnątrz. O posiadaniu służebności polegającej na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia może być mowa tylko wtedy, gdy dane urządzenie jest wyrazem używania cudzej nieruchomości w sposób odpowiadający treści określonej służebności. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 7 marca 2002 r. w sprawie II CKN 160/00, LEX nr 54477 i powołane w nim judykaty)

W świetle dotychczasowych uwag, nie można zaakceptować poglądu pełnomocnika wnioskodawcy, że przewidzianemu w art. 292 kc, wymaganiu korzystania z trwałego i widocznego urządzenia czyniło zadość wyłożenie kostką brukową części działki należącej do uczestników i urządzenie w ten sposób wjazdu na jego nieruchomość. Nawet jeśli utwardzenie wjazdu wybudowała Wytwórnia (...) spółka z o.o. lub jej poprzednik prawny (przy pomocy płyt betonowych), to nie sposób tego uznać za wyraz korzystania z działek stanowiących własność uczestników, w zakresie służebności przechodu i przejazdu, określonej we wniosku o zasiedzenie. Tego rodzaju urządzenie nie wskazuje konkretnego szlaku drożnego, lecz wjazd do nieruchomości należącej do wnioskodawcy.

Biorąc pod uwagę przywołane wyżej (przykładowo) orzecznictwo, Sąd Okręgowy uznał, że wniosek o zwrócenie się do Sądu Najwyższego w trybie art. 390 § 1 kpc o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego należało oddalić.

Zagadnienie prawne uzasadniające zastosowanie art. 390 § 1 kpc musi budzić poważne wątpliwości. Sąd II instancji powinien zatem wykazać, że dotychczasowe orzecznictwo ani doktryna nie dają podstaw do usunięcia poważnych wątpliwości prawnych, oraz wskazać różne możliwości rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego. Takie poważne wątpliwości nie zachodzą, gdy po wydaniu przez sąd II instancji postanowienia o przedstawieniu Sądowi Najwyższemu zagadnienia prawnego do rozstrzygnięcia, podjęta została uchwała pełnego składu Sądu Najwyższego wyjaśniająca kwestie będące podłożem poważnych wątpliwości przedstawionych w postanowieniu sądu II instancji.

Sąd Najwyższy w uchwale siedmiu sędziów z 9 sierpnia 2011r. w sprawie III CZP 10/11 – wbrew przekonaniu wnioskodawcy – w istocie udzielił już odpowiedzi na to samo pytanie. Apelujący upatruje rzekomej różnicy w stanie prawnym poprzez używanie różnych określeń dla służebności gruntowej, posługując się pojęciem służebność gruntowa „przechodu i przejazdu” lub (na potrzeby apelacji) służebność gruntowa „drogi koniecznej”. Służebność drogi koniecznej jest rodzajem służebności gruntowej (uregulowanej w art. 285 kc i nast.), w związku z tym, zarówno dorobek doktryny, jak i judykatury w zakresie dotyczącym zasiedzenia służebności gruntowej, odnosi się do zasiedzenia „służebności gruntowej drogi koniecznej”.

Zarzuty naruszenia prawa procesowego również nie są uzasadnione.

Sąd I instancji nie naruszył art. 321 kpc, przeciwnie orzekł zgodnie z ostatecznie sformułowanym stanowiskiem pełnomocnika wnioskodawcy, wynikającym z pisma procesowego z 10 lipca 2024r.

Z treści protokołu rozprawy poprzedzającej wydanie postanowienia częściowego wynika, że Sąd wydał postanowienie o ograniczeniu rozprawy do żądań zgłoszonych w punktach 1 i 2 wniosku w celu wydania postanowienia częściowego. Pełnomocnik wnioskodawcy nie zgłosił zastrzeżenia w trybie art. 262 kpc ani też nie sprecyzował, na czym miałoby polegać uchybienie art. 317 kpc w zw. z art. 13 § 2 kpc i jaki ma wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia. O celowości wydania postanowienia częściowego w sprawie, której przedmiotem jest wniosek ewentualny była mowa już wyżej (por. uchwałę Sądu Najwyższego z 9 listopada 2021r. w sprawie III CZP 7/20)

Apelujący nie sprecyzował również, na czym polegało uchybienie art. 327 ¹ kpc. Uzasadnienie sporządzone przez Sąd I instancji zawiera wszystkie elementy przewidziane w w/w przepisie, zaś jego wywody są jasne i czytelne, zatem w pełni pozwalają na dokonanie kontroli instancyjnej.

Sąd Okręgowy o tyle uwzględnił apelację wnioskodawcy, że uchylił punkty 2, 3 i 4 zaskarżonego postanowienia, ponieważ zgodnie z art. 108 § 1 kpc, Sąd rozstrzyga o kosztach procesu (postępowania) tylko w orzeczeniu kończącym postępowanie w instancji. Nie należy do orzeczeń kończących sprawę w instancji wyrok (postanowienie) częściowy ani wstępny, a wcześniejsze orzekanie o kosztach uznać należy za niedopuszczalne. Orzeczeniem kończącym sprawę w instancji jest to postanowienie lub ten wyrok, który rozstrzyga o ostatniej części roszczenia. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 15 czerwca 2022r. w sprawie I CSK 445/22, LEX nr 3451389). Oznacza to, że Sąd Rejonowy rozstrzygnie o kosztach postępowania w części dotyczącej wniosku o zasiedzenie służebności gruntowej w postanowieniu, w którym będzie orzekał o zasadności wniosku o ustanowienie służebności drogi koniecznej.

Dlatego też Sąd Okręgowy nie analizował, czy doszło do naruszenia art. 520 § 1 i 2 kpc, art. 98 § 1 kpc i art. 83 ust. 2 w zw. z art. 113 ust. 1 kpc.

Z tych wszystkich względów, Sąd Okręgowy uchylił zaskarżone postanowienie w punktach 2, 3, i 4, stosując art. 386 § 1 kpc oraz oddalił apelację w pozostałej części, stosownie do treści art. 385 kpc.

O kosztach postępowania za II instancję Sąd nie orzekał, ponieważ przedmiotem zaskarżenia było postanowienie nie kończące postępowania w instancji.