Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Płocku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 września 2018 roku

Sąd Okręgowy w Płocku IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący - SSO Jarosław Pejta

Sędziowie SO Joanna Świerczakowska

SO Małgorzata Szeromska (spr.)

Protokolant: Katarzyna Lewandowska

po rozpoznaniu na rozprawie 27 września 2018r. w P.

sprawy z powództwa M. P.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Mławie z dnia 15 maja 2018 r.

sygn. akt I C 438/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od M. P. na rzecz (...) S.A. w W. kwotę 1.800 (jeden tysiąc osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego za II instancję.

Sygn. akt IV Ca 477/18

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Mławie wyrokiem z 15 maja 2018 r. zasądził od (...) S.A. w W. na rzecz M. P. kwotę 12.626 zł z ustawowymi odsetkami, ustalił, że pozwany ponosi odpowiedzialność za szkody, które pojawią się w przyszłości, oddalił powództwo w pozostałym zakresie i rozstrzygnął o kosztach procesu.

Istotne ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy i stanowiące podstawę rozstrzygnięcia były następujące:

W dniu 8 stycznia 2011 r. na Cmentarzu Komunalnym w M., na skutek niewłaściwego utrzymania czystości i nieposypania śliskich chodników i alejek, powódka poślizgnęła się i upadła doznając zwichnięcia rzepki prawej. Posypana była jedynie alejka główna na cmentarzu. Powódka przewróciła się na alejce bocznej, ułożonej prostopadle do alejki głównej. Tego dnia świeciło słońce. Upadek powódki widziała E. B. i E. G.. E. B. pomogła powódce wstać i usiąść na pomniku. E. G. zadzwoniła po pogotowie. Powódka podczas upadku nie zemdlała, była świadoma, płakała, została przeniesiona przez sanitariuszy do karetki na krześle. Na skutek wypadku w dniu 08 stycznia 2011 r. powódka doznała zwichnięcia rzepki stawu kolanowego prawego. Powódka podjęła leczenie zwichniętej rzepki. Początkowo na prawą nogę założono gips na 5 tygodni. Po zdjęciu gipsu przeszła dwie rehabilitacje w szpitalach w Ż. oraz K.. Rehabilitacja nie dała zadawalających efektów, powódka musiała podjąć dodatkowe leczenie. Została zakwalifikowana do leczenie operacyjnego rewizji stawu kolanowego. Po zabiegu powódka była kolejny raz rehabilitowana. Bóle kolana jednak nadal się utrzymywały i powódka musiała być kolejny raz hospitalizowana. Powódka podlegała stałej kontroli lekarskiej. Powódce dokuczał duży ból, miała problemy z chodzeniem, ograniczona była ruchomość kolana. W lipcu 2012 r. powódka przeszła kolejny zabieg – artroskopii kolana wraz z podaniem komórek macierzystych do kolana i biodra w Klinice (...) w Ł.. Po operacji powódka przeszła kolejną rehabilitację, a następnie leczenie sanatoryjne. Mimo kolejnych zabiegów stan zdrowia powódki nie uległ zauważalnemu polepszeniu. Podczas rehabilitacji pojawił się obrzęk kolana, z rany sączyła się krew i płyn surowiczy. Rozpoznane zostało wysiękowe zapalenie stawu kolanowego prawego oraz artrofibrozę przedniego przedziału kolana. Powódka kolejny raz została skierowana i przeszła zabieg artroskopii kolana prawego w Szpitalu w O.. Mimo przeprowadzonych zabiegów operacyjnych, podjętej rehabilitacji i leczenia ambulatoryjnego, stan powódki nie poprawił się. Powódka nadal ma problemy z poruszaniem się, cierpi na znaczne bóle kolana, które ma ograniczoną ruchomość. W kolanie zbiera się płyn co powoduje jego puchnięcie i znacznie zwiększa dolegliwości bólowe oraz dyskomfort. Powódka przed wypadkiem chorowała onkologicznie, na cukrzycę, tarczycę, miała zwyrodnienia stawów. Bezpośrednio po wypadku powódce pomagała rodzina i sąsiedzi, robili jej zakupy. Powódka po zaistniałym urazie, leczona była w sposób typowy. Kończynę unieruchomiono w opatrunku gipsowym. Po unieruchomieniu doszło do przykurczu stawu kolanowego, który wymagał intensywnej rehabilitacji i leczenia operacyjnego. Zastosowane leczenie było uwarunkowane stanem kolana i było uzasadnione. Podanie komórek macierzystych jest wskazane m.in. w łagodzeniu objawów zmian zwyrodnieniowych i z tego powodu było uzasadnione. Badania diagnostyczne typu USG kolana, rezonans magnetyczny kolana, zdjęcie RTG, tego typu badania mają uzasadnienie przy leczeniu następstw zwichnięcia rzepki. Badania laboratoryjne typu ASPAT, ALAT, glukoza, lipidogram, kwas moczowy, mocznik, kreatynina itp. nie mają uzasadnienia w leczeniu zwichnięcia rzepki. Faktura za artroskopię stawu kolanowego z podaniem komórek macierzystych ma uzasadnienie w leczeniu zmian zwyrodnieniowych, standardowo nie podaje się komórek macierzystych w leczeniu zwichnięcia rzepki. Konsultacje ortopedyczne mają uzasadnienie w leczeniu rzepki. Blokady z leków przeciwzapalnych są jedną z metod leczenia wysięku w kolanie i leczenia bólu w zmianach zwyrodnieniowych. Obecny stan stawu kolanowego prawego jest pochodną urazu i istniejących już przed wypadkiem zmian zwyrodnieniowych. Rozdzielenie precyzyjne obu tych przyczyn i wpływu na obecne stwierdzane nieprawidłowości nie jest możliwe. Z całą pewnością zaistniały uraz będzie miał wpływ na szybsze powstawanie zmian zwyrodnieniowych i jest odpowiedzialny z dużym prawdopodobieństwem za stwierdzane obecnie ograniczenia ruchomości kolana i słabą ruchomość rzepki. Był też odpowiedzialny w głównej mierze za występujący przykurcz kolana po leczeniu w gipsie, zwłóknienie przedniego przedziału kolana, przykurcz troczków rzepki. Trwały uszczerbek na zdrowiu związany z powodu zwichnięcia rzepki stawu kolanowego prawego wynosi 6%, albowiem w stawie kolanowym występuje ograniczenie ruchomości, poszerzony jest zarys kolana, uraz przyspieszy postępowanie zmian zwyrodnieniowych, występują dolegliwości bólowe. Choroba onkologiczna występująca w przeszłości u powódki nie miała wpływu na proces leczenia powypadkowego. Cukrzyca występująca u powódki ma wpływ na gojenie się ran, czyli mogła mieć wpływ występujące wysięki w kolanie po artroskopii. Zwiększenie obrysów stawu jest zmienne w zależności od ilości płynu, który występował w stawie u powódki. Obwód kolana może się zmniejszać lub powiększać w zależności od obciążeń. W związku z powyższym nie jest celowe precyzyjne podawanie jego obwodu w momencie badania. Można by precyzyjnie zmierzyć obwód stawu, po nakłuciu stawu, co nie wchodzi w zakres obowiązku biegłego. W kwestii mobilności rzepki, ograniczenie mobilności występuje przy próbach przesuwania do przyśrodka rzepki. Podawanie komórek macierzystych jest rodzajem zabiegu, który ma zmniejszyć występowanie dolegliwości bólowych w kolanach. Zastosowanie tej metody ma głównie związek ze zmianami zwyrodnieniowymi kolan, u powódki występowanie tych zmian w znacznym procencie ma związek z chorobą samoistną, nie mającą związku ze zwichnięciem rzepki. U powódki występują zmiany zwyrodnieniowe wielostawowe, które istnieją od wielu lat. W związku z powyższym podanie komórek macierzystych było wykonane do stawu kolanowego i stawu biodrowego. Staw biodrowy nie doznał urazu podczas przedmiotowego wypadku. Wykonywanie badań niezbędnych do wykonania operacji powinno odbyć się w szpitalu, w którym planowana jest operacja. Koszty takiej diagnostyki powinien pokrywać szpital, w którym wykonywana jest operacja. Pierwsze artroskopie wykonane były przez powódkę w ramach NFZ, czyli powinny być refundowane ze strony NFZ-u. Operacja podawania komórek macierzystych miała w głównej mierze na celu łagodzenie dolegliwości bólowych występujących z powodu zmian zwyrodnieniowych, które głównie były następstwem choroby samoistnej, a nie urazu. Dotyczyła ona stawu biodrowego i kolanowego. Podanie komórek macierzystych miało na celu łagodzenie objawów zmian zwyrodnieniowych, które w znacznym stopniu nie są następstwem zwichnięcia rzepki. W dokumentacji medycznej znajdują się zapisy stwierdzające występowanie zmian zwyrodnieniowych w badaniu RTG wykonanych po urazie w 2011 r., badanie USG z września 2011 r. opisuje chondromalacje na kłykciach kości udowej III i IV stopnia, w rezonansie z 2011 r. opisywane jest zwężenie przedziału przyśrodkowego kolana. Powyższe wyniki badań świadczą, że występujące zmiany, musiały istnieć już przed urazem i są typowe dla zmian zwyrodnieniowych kolana. Obecnie odczuwane przez powódkę dolegliwości są w większym stopniu następstwem zmian zwyrodnieniowych nie mających etiologii urazowej. Jednak sam uraz spotęgował ich nasilenie i z tego powodu został przyznany uszczerbek na zdrowiu.

Zarządcą Cmentarza Komunalnego w M. jest (...) s.c. w M., który był ubezpieczony z (...) S.A. w W. Decyzją z dnia 08 lutego 2013 r. (...) S.A. w W. odmówiło uznania roszczeń powódki. Powódka w ramach indywidualnego kontynuowanego grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu P otrzymała od pozwanego (...) na (...) S.A. w W. kwotę 3.600 zł z tytułu trwałego uszczerbku na zdrowiu i dokonano wypłaty świadczenia za 5% trwałego uszczerbku na zdrowiu. Decyzją z dnia 16 maja 2013 r. (...) S.A. w W. w odpowiedzi na zastrzeżenia dotyczące ustalenia wysokości trwałego uszczerbku na zdrowiu podtrzymało swoje dotychczasowe stanowisko.

W wyniku doznanego urazu powódka poniosła koszty związane z leczeniem w postaci kosztów konsultacji ortopedycznych 150 zł k. 147 + 200 zł k. 162 + 150 zł k. 165 + 150 zł k. 166 + 150 zł k. 167 + 150 zł k. 169 + 300 zł k. 170 + 150 zł k. 171 + 120 zł k. 174 + 240 zł k. 175 = 1.760 zł, koszty usług medycznych, w szczególności kosztów rtg oraz sprzętu ortopedycznego (kul) 54 zł k. 148 + 50 zł k. 158 = 104 zł , koszty badań 186 zł k. 163 + 122 zł k. 164 + 62 zł k. 168 + 130 zł k. 172 = 500 zł. Powódka poniosła koszty dojazdów do lekarzy, powódka wskazała, że 2 razy jeździła do (...) na wizyty 2 * 130 km *0,60 zł= 312 zł. Łącznie uzasadnione koszty leczenia, jakie powódka poniosła w związku z doznanym urazem wyniosły 2.676 zł.

W ocenie Sądu Rejonowego pracownicy (...) s.c. w M. zaniedbali swoje obowiązki w dostatecznym zabezpieczeniu alejki na cmentarzu przed poślizgnięciem się przez przechodniów. Przyczyną szkody powódki było poślizgnięcie się na chodniku, na skutek braku utrzymania alejki w należytym stanie w okresie zimowym, po rozważeniu kwestii związanych z rozmiarem krzywdy powódki Sąd I instancji uznał, że zadośćuczynienie należne powódce winno wynieść 10.000 zł. Odnośnie wysokości należnego odszkodowania to Sąd zasądził je w kwocie 2.676 zł uznając za uzasadnione wydatki na leczenie te, na który wskazał biegły sądowy M. W.. Biegły wskazał, że podanie komórek macierzystych jest wskazane m.in. w łagodzeniu objawów zmian zwyrodnieniowych i z tego powodu było uzasadnione, a nie z powód zwichnięcia rzepki, dlatego Sąd nie uwzględnił rachunku na kwotę 15.000 zł za operację z podaniem komórek macierzystych do biodra i kolana, która odbyła się w Klinice (...) w Ł.. Sąd nie uwzględnił też badań diagnostycznych, które odbywały się w tej klinice, albowiem zapewne były one przeprowadzone w celu przeprowadzenia tej operacji. Badania diagnostyczne typu USG kolana, rezonans magnetyczny kolana, zdjęcie RTG, tego typu badania mają uzasadnienie przy leczeniu następstw zwichnięcia rzepki i zostały uwzględnione. Sąd uwzględnił też koszty badań laboratoryjnych przeprowadzonych przez powódkę, pomimo, że według opinii nie miały one uzasadnienia w leczeniu zwichnięcia rzepki, albowiem powódka cierpi na wiele schorzeń i w ocenie Sądu przedmiotowe badania były uzasadnione w celu oceny ogólnego stanu zdrowia powódki i jego wpływu na przebieg leczenia zwichnięcia rzepki. Sąd nie uwzględnił też blokady z leków przeciwzapalnych, albowiem są one jedną z metod leczenia wysięku w kolanie i leczenia bólu w zmianach zwyrodnieniowych.

Apelację od tego orzeczenia złożyła powódka, zaskarżając wyrok w części oddalającej powództwo i rozstrzygającej o kosztach procesu i zarzuciła:

1.  naruszenie art. 444 § 1 k.c. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że wydatki poczynione przez powódkę na sfinansowanie zabiegu leczenia w prywatnej klinice komórkami macierzystymi nie mieszczą się w kategorii zabiegów uzasadnionych, bowiem leczenie to stosuje się między innymi w łagodzeniu zmian zwyrodnieniowych, podczas gdy zabieg ten został wykonany w związku z dolegliwościami bólowymi, których doznawała powódka wskutek zwichnięcia rzepki;

2.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie oceny dowodów w sposób przekraczający granice swobodnej ich oceny oraz w sposób niewszechstronny i nielogiczny, polegający na uznaniu, że zabieg z wykorzystaniu komórek macierzystych związany był z leczeniem zmian zwyrodnieniowych;

3.  sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią materiału dowodowego poprzez uznanie, że zabieg podania komórek macierzystych był celowy z uwagi na występujące u powódki zmiany zwyrodnieniowe, podczas gdy powódka przed urazem nie doznawała dolegliwości z tego tytułu.

Apelująca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i zasądzenie na rzecz powódki kwoty 17.245,84 zł wraz z odsetkami i kosztami procesu, ewentualnie uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja jest niezasadna, a jej zarzuty chybione.

Sąd Okręgowy podziela w całości i uznaje za własne ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy. Ustalenia te znajdują oparcie w zgromadzonym w aktach materiale dowodowym, zaś ich podstawę stanowi prawidłowo dokonana ocena dowodów.

Zasadnicza kwestia sporna sprowadza się do oceny, czy zabieg leczenia komórkami macierzystymi był uzasadniony medycznie przy urazie, jakiego doznała powódka, a co za tym idzie, czy koszty tego zabiegu powinien pokryć pozwany. Ocena zastosowanego leczenia przy określonym schorzeniu lub urazie niewątpliwie wymaga wiadomości specjalnych, czyli zasięgnięcia opinii biegłego. W rozpoznawanej sprawie Sąd dowód taki dopuścił, a następnie oparł swoje rozstrzygniecie na wnioskach płynących z opinii biegłego. W uzupełniającej opinii z 9 kwietnia 2018 r. lekarz medycyny ortopeda traumatolog M. W. ustosunkowując się do zarzutów powódki wyraźnie stwierdził, że zabieg podania komórek macierzystych ma związek ze zmianami zwyrodnieniowymi, które u powódki występują od lat, są to zmiany wielostawowe, stąd komórki macierzyste podawane były do stawu kolanowego i biodrowego; staw biodrowy nie doznał urazu wskutek wypadku. Przy takiej opinii Sąd Rejonowy nie miał podstaw, aby ocenić tę kwestię inaczej. Powódka nie wnosiła o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego, zaś kwestionowanie opinii biegłego dopiero w apelacji nie może być skuteczne.

Nie ma związku przyczynowego miedzy wypadkiem powódki, a istniejącymi wcześniej zmianami zwyrodnieniowymi, które leczone były przy użyciu komórek macierzystych, dlatego też zarzut naruszenia prawa materialnego poprzez nieuwzględnienie w odszkodowaniu kosztów tego leczenia jest całkowicie nietrafny.

Także nie może odnieść skutku zarzut sprzeczności ustaleń sądu z materiałem dowodowym, przeciwnie, ustalenia Sądu są w pełni zgodne z tym materiałem, którego najistotniejszą część stanowi opinia biegłego.

Całkowicie chybiony i pozbawiony podstaw jest zarzut nieprawidłowej oceny dowodów, czyli naruszenie art. 233 k.p.c. Naruszenie tego przepisu ma miejsce wtedy, gdy wykazano, iż sąd przekroczył granicę swobodnej oceny dowodów, którą wyznaczają czynniki logiczny i ustawowy, zasady doświadczenia życiowego, aktualny stan wiedzy, stan świadomości prawnej i dominujących poglądów na sądowe stosowanie prawa. Jeżeli zatem z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, i oczywiście zgodne z gromadzonym materiałem dowodowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona. Apelująca kwestionuje ocenę dowodów dokonaną przez Sąd Rejonowy w sposób ogólny, bez wskazania, jakie dowody prowadzą do odmiennych wniosków, co nie może odnieść skutku, bowiem dowód, na którym można byłoby oprzeć zakwestionowanie opinii biegłego nie został zgłoszony.

Z powyższych przyczyn Sąd Okręgowy oddalił apelację jako niezasadną na podstawie art. 385 k.p.c. O kosztach procesu za II instancję orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.