Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Płocku

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2017 roku

Sąd Okręgowy w Płocku VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Hanna Parzybut-Dan

Protokolant: st. sekr. sądowy Justyna Zalewska

po rozpoznaniu w dniu 07 września 2017 roku w Płocku

sprawy M. W.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników i składki

na skutek odwołania M. W.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

z dnia 20 marca 2017 roku, znak: (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że zwalnia M. W. z uiszczenia odsetek za zwłokę za składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe, macierzyńskie określone w decyzji do dnia 28 marca 2017roku;

2.  w pozostałej części odwołanie oddala.

SSO Hanna Parzybut-Dan

UZASADNIENIE

M. W. odwołał się do Sądu Okręgowego w Płocku od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z dnia 20 marca 2017 r.

W odwołaniu zarzucił decyzji błędne przyjęcie, iż obowiązek opłaty składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe, wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie należy ustalić od dnia 25 listopada 2010 r. , co skutkowało zobowiązaniem do zapłaty zaległych składek, mimo że prawidłowa ocena zebranego materiału dowodowego przemawia za tym, że zaległe składki należy liczyć od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądowego o zasiedzeniu nieruchomości rolnej, które ogłoszono 27 października 2016r.

Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wniósł o oddalenie odwołania i wskazał, że wnioskodawca postanowieniem z dnia 27.10.2016r. Sygn. akt IV Ca 461/16 nabył przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 2008r. własność zabudowanej nieruchomości rolnej położonej w A. Gmina S. o łącznej powierzchni 1,17 ha. Zaskarżoną decyzją z dnia 20.03.2017r. stosownie do art.6, art. 7 ust.l pkt 1, art. 16 ust. 1 pkt 1 , art. 4 ust. 2, art.8 ust.l i 2a, art. 17 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2016r. poz. 277 ze zmianami) rolnik został objęty z mocy ustawy ubezpieczeniem wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim oraz emerytalno - rentowym z mocy ustawy w okresie od 25.11.2010r. do 16.10.2011r., od 01.12.2011r. do 03.05.2015r., od 23.05.2015r. do 17.05.2016r. i od 18.02.2017r., czyli od rozpoczęcia prowadzenia działalności rolniczej w okresie niepodlegania ubezpieczeniu społecznemu w ZUS.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. W. postanowieniem Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 27.10.2016r. Sygn. akt IV Ca 461/16 nabył przez zasiedzenie z dniem 1 stycznia 2008r. własność zabudowanej nieruchomości rolnej położonej w A. Gmina S. o łącznej powierzchni 1,17 ha. Wnioskodawca mieszkał w ww. gospodarstwie od urodzenia, zaś ojciec w 2008 r. przekazał mu je nieformalnie w posiadanie. Od tego czasu był posiadaczem samoistnym gospodarstwa.

Odwołujący w dniu 03.03.2017r. złożył wniosek o objęcie ubezpieczeniem w KRUS oraz oświadczenie o pracy w gospodarstwie rolnym od stycznia 2010r.

( dowód: wniosek- k. 16 , zaświadczenie o przebiegu zatrudnienia- k. 10-12, zaświadczenie z PUP, k. 13, postanowienie Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 27.10.2016r. Sygn. akt IV Ca 461/16 )

M. W. jest podatnikiem podatku rolnego z gruntów o powierzchni 1,39 ha przeliczeniowych.

( dowód: zaświadczenie Urzędu Gminy w S.- k. 8)

Odwołujący podlegał ubezpieczeniu społecznemu w ZUS z tytułu zatrudnienia w okresach:

-

od dnia 17.10.2011r. do 30.11.2011r. w Firmie Usługowej (...) K. C.,

-

od dnia 04.05.2015r. do 22.05.2015r.w (...) .H.U. (...),

- od dnia 18.05.2016r. do 17.02.2017r. u płatnika D. D.,

- jako osoba bezrobotna i pobierająca zasiłek od 20.11.2009r. do 24.11.2010r.

Zaskarżoną decyzją z dnia 20.03.2017r. stosownie do art.6, art. 7 ust.l pkt 1, art. 16 ust. 1 pkt 1 , art. 4 ust. 2, art.8 ust.l i 2a, art. 17 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. z 2016r. poz. 277 ze zmianami) rolnik został objęty obowiązkowym ubezpieczeniem wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim oraz emerytalno - rentowym z mocy ustawy w okresie od 25.11.2010r. do 16.10.2011r., od 01.12.2011r. do 03.05.2015r., od 23.05.2015r. do 17.05.2016r. i od 18.02.2017r., czyli od rozpoczęcia prowadzenia działalności rolniczej w okresie niepodlegania ubezpieczeniu społecznemu w ZUS.

Należność z tytułu wstecznego włączenia do ubezpieczenia wyniosła kwotę 7826,00 zł ( w tym 6340,00zł składki i 1486,00 zł odsetki za zwłokę liczone do dnia wydania decyzji) i dotyczy okresu od 01.04.2012r., natomiast składki za okres od 25.11.2010r. do 16.10.2011r. i od 31.03.2012r. uległy przedawnieniu w oparciu o art.41b ust. 1 w/w ustawy.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach organu rentowego.

Stan faktyczny nie był sporny, zaś sporna była zasada roszczenia. Podlegała zatem rozważeniu w oparciu o obowiązujące przepisy prawa.

Sąd zważył , co następuje:

Decyzja o objęcie wnioskodawcy obowiązkowym ubezpieczeniem rolniczym wypadkowym, chorobowym i macierzyńskim oraz emerytalno - rentowym z mocy ustawy w okresie od 25.11.2010r. do 16.10.2011r., od 01.12.2011r. do 03.05.2015r., od 23.05.2015r. do 17.05.2016r. i od 18.02.2017r., czyli od rozpoczęcia prowadzenia działalności rolniczej w okresie niepodlegania ubezpieczeniu społecznemu w ZUS, jest zasadna.

Podstawę prawną podlegania ubezpieczaniu społecznemu rolników stanowią przepisy art. 7 ust. 1pkt 1 i 2, art.16 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników ( Dz.U. z 2016 r., poz. 277 ze zm. , zgodnie z którymi ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu podlega z mocy ustawy:

1) rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny,

2) domownik rolnika, o którym mowa w pkt 1

- jeżeli ten rolnik lub domownik nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu lub nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo nie ma ustalonego prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

W świetle art. 6 przedmiotowej ustawy, ilekroć w ustawie jest mowa o rolniku rozumie się przez to pełnoletnią osobę fizyczną, zamieszkującą i prowadzącą na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym. Działalność rolnicza to działalność w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym ogrodniczej, sadowniczej, pszczelarskiej i rybnej.

Składki na ubezpieczenie za każdego ubezpieczonego opłaca rolnik. Jeżeli działalność rolnicza jest prowadzona na rachunek kilku osób, obowiązek opłacania składki ciąży na nich solidarnie. Obowiązek opłacania składki powstaje od dnia, w którym powstało ubezpieczenie, a ustaje od dnia, w którym ustało ubezpieczenie ( art. 4 ust.1i 2 ustawy).

Od składek nieopłaconych w terminie przez rolnika pobiera się odsetki za zwłokę , na zasadach i wysokości określonej w dziale III rozdział 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005r. Nr 8 poz. 60 z późn. zmianami, art.40 a ustawy).

Ponadto zgodnie z art. 37 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników rolnik jest obowiązany, nie czekając na wezwanie, w ciągu 14 dni zgłaszać Kasie osoby podlegające ubezpieczeniu w jego gospodarstwie oraz informować Kasę o okolicznościach mających wpływ na podleganie ubezpieczeniu i o zmianach tych okoliczności.

Dowody złożone w sprawie potwierdzają, że M. W. od stycznia 2010r. pracował w pozostającym w jego posiadaniu gospodarstwie rolnym. Fakt władania wymienionym wyżej gospodarstwem rolnym został potwierdzony w postanowieniu Sądu z dnia 27.10.2016r. Sygn. akt IV Ca 461/16. Ubezpieczony niezasadnie twierdzi, że obowiązek ubezpieczenia rolniczego z mocy ustawy powstał z datą uprawomocnienia się postanowienia Sądu Okręgowego w Płocku stwierdzającego zasiedzenie. Decyzje organu rentowego mają głównie charakter deklaratoryjny, gdyż jedynie potwierdzają określone prawo, pochodne od sytuacji faktycznej (pracy, działalności rolniczej lub innego tytułu). Reżim weryfikacji takich decyzji (w zakresie ubezpieczeń społecznych) nie jest jednak oparty na regulacji Kodeksu postępowania administracyjnego o wznowieniu postępowania lub stwierdzeniu nieważności decyzji (145 i 156 k.p.a.). Potwierdza to system odwoławczy, czyli kontroli decyzji przez Sąd ubezpieczeń społecznych. Po wniesieniu odwołania nie stosuje się procedury administracyjnej lecz cywilną. Przepisy administracyjne nie stanowią też podstawy skargi kasacyjnej. Innymi słowy ewentualne naruszenia postępowania nie muszą przeważać nad istotą sprawy, gdyż o niej decyduje stan faktyczny i pochodne prawo ubezpieczonego. Takie reguły obowiązują już na etapie postępowania przed organem rentowym. Ubezpieczenie społeczne rolników - poza wyjątkiem ubezpieczenia na wniosek - ma charakter obowiązkowy i zostało określone ustawowo. Wyraża się on w przymusie ubezpieczenia oraz w tym, że stosunek ubezpieczenia powstaje z mocy prawa, niezależnie od woli stron. Również inne elementy tego stosunku są kształtowane przez ustawę w sposób bezwzględnie obowiązujący, wyłączający w zasadzie wpływ woli stron na jego treść ( patrz: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2000-01-20, II UKN 334/99, opubl: Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych rok 2001, Nr 11, poz. 393. Oznacza to również, że organ rentowy nie jest ograniczony w czasie co do weryfikacji decyzji o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu oraz potwierdzaniu takiego ubezpieczenia z datą wsteczną. Powinien wydać decyzje w zakresie indywidualnych spraw ubezpieczonych zgodnie z istniejącymi i ujawnionymi okolicznościami faktycznymi ( por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 września 2016 r. I UZ 9/16, system informacji prawnej (...) orzeczenie (...)).

W świetle ustalonego stanu faktycznego ubezpieczony nie może negować, że tytuł prawny do powstania obowiązkowych ubezpieczeń społecznych na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników powstał od 1 stycznia 2010 r., bowiem o objęciu ubezpieczeniem decydują przesłanki art. 6 i 7 ustawy: status rolnika i faktyczne prowadzenie działalności rolniczej a nie data wydania orzeczenia potwierdzającego zasiedzenie. Orzeczenie Sądu stwierdzające zasiedzenie ma także charakter deklaratoryjny, bowiem wskazuje na określony stan prawny istniejący w dacie upływu terminu zasiedzenia. Ubezpieczony od 1 stycznia 2010r. stał się właścicielem gospodarstwa rolnego, objął je w posiadanie i prowadził działalność rolniczą. Zatem wypełnił ustawowe wymogi podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom rolniczym. W tej części decyzja Prezesa KRUS jest zasadna.

Odwołanie jest tylko w części zasadne co do żądania odsetek do dnia doręczenia spornej decyzji. Na podstawie powołanego już art.40 a ustawy od składek nieopłaconych w terminie przez rolnika pobiera się odsetki za zwłokę na zasadach i wysokości określonej w dziale III rozdział 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005r. Nr 8 poz. 60 z późn. zmianami, art.40 a ustawy). Art. 53§ 1 Ordynacji podatkowej dotyczący naliczania odsetek wskazuje, że od zaległości podatkowych, z zastrzeżeniem art. 52 § 1 pkt 2 i art. 54, naliczane są odsetki za zwłokę. Odsetki za zwłokę naliczane są od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności podatku lub terminu, w którym płatnik lub inkasent był obowiązany dokonać wpłaty podatku na rachunek organu podatkowego ( art. 53 § 4 Ordynacji).

W ocenie Sądu ubezpieczony nie mógł we właściwym terminie opłacić składek, bowiem wiedzę o tak powstałym zobowiązaniu posiadł dopiero po doręczeniu decyzji organu rentowego. Wymiar składek określa organ rentowy, toteż wnioskodawca winien najpierw otrzymać decyzję o zobowiązaniu, by opłacić odsetki uregulowane w ustawie Ordynacja podatkowa. Samo semantyczne znacznie zwrotu „odsetki od zaległości podatkowych” oznaczają, że dotyczą zaległych zobowiązań, które ubezpieczony powinien znać i opłacić we właściwym czasie wynikającym z obowiązujących przepisów. W omawianej sprawie wnioskodawca otrzymał potwierdzenie zobowiązania w zaskarżonej decyzji. Wcześniej organ rentowy nie miał podstaw faktycznych do przyjęcia składek od odwołującego, zatem nie można mówić , że odwołujący miał obowiązek uiszczać je wcześniej. Toteż na podstawie art. 477 ¹⁴ §2 k.p.c. Sąd zwolnił odwołującego z uiszczenia odsetek do dnia 28 marca 2017 r. tj. doręczenia decyzji organu rentowego, która wyznacza zobowiązanie do opłacenia składek.

SSO Hanna Parzybut-Dan